ପୁରୀ: ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପୁରୀର ଅନନ୍ୟ ପରମ୍ପରା ସାହିଯାତ । ପବିତ୍ର ରାମନବମୀ ତିଥିରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରର ସାହିଯାତ । ରାମନବମୀରେ ଭଗବାନ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଜନ୍ମନୀତି ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବା ପରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ପାରମ୍ପରିକ ସାହିଯାତ । ପ୍ରଥମ ଦିନରେ କାଳିକାଦେବୀ ସାହିରୁ ସାହିଯାତ ବାହାରି ତାର ପାରମ୍ପରିକ ବାଦୀ ତଥା ବନ୍ଧୁସାହି ମାଟିମଣ୍ଡପ ସାହିକୁ ଯାଇଥିଲା ।
ପବିତ୍ର ଶ୍ରୀରାମନବମୀରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସାହି ଯାତର ପଞ୍ଚମ ଦିନରେ ସୀତା ଚୋରି ନୀତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି । ମାୟା ରାବଣ ଆସି ସୀତା ଚୋରି କରିଛନ୍ତି ।କୁଣ୍ଢାଇବେଣ୍ଟ ସାହି ପକ୍ଷରୁ ମାୟା ରାବଣ ବାହାରି ଦୋଳମଣ୍ଡପ ସାହି ପରିକ୍ରମା କରିଥିଲା । ମାୟା ରାବଣ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପୌରାଣିକ ଚରିତ୍ର ବାହାରି ସାହି ପରିକ୍ରମା କରିବା ପରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ବଲ୍ଲଭ ମଠରେ ରାମ ଲୀଳା ନୀତି ସମ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା ।
ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ଆଲୋକମାଳାରେ ଝଲସୁଥିଲା ଦୋଳମଣ୍ଡପ ସାହି । ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଏକାଦଶ ମୁଖି ହନୁମାନ, ବୀର ଭଦ୍ର, କାଳୀ, ଦୂର୍ଗା, ପଞ୍ଚମୁଖୀ ମହାବୀର, ନାଗା ଆଦି ଚରିତ୍ର ଆକର୍ଷଣ ପାଲଟିଥିଲେ । ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରର ପ୍ରାଚୀନ ଆଠ ସାହି ମଧ୍ୟରେ କୁଣ୍ଢାଇବେଣ୍ଟ ସାହିର ୨୨ ମେଳ। ମଲ୍ଲି ଫୁଲର ବାସ୍ନାରେ ମହକୁଛି । ତେବେ ଦୋଳମଣ୍ଡପ ସାହି ଭାଇ ମାନେ କୁଣ୍ଢାଇବେଣ୍ଟ ସାହି ଭାଇଙ୍କୁ ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ଦେଇ ଆପ୍ୟାୟିତ କରିଥିଲେ । ଏହି ଅବସରରେ କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନଙ୍କ ସହ ବହୁ ମାନ୍ୟଗଣ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ।
ସେପଟେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ରୀତିନୀତି ସହ ସାହିଯାତ ଜଡିତ । ପ୍ରତିଦିନ ବିଭିନ୍ନ ସାହିରୁ ବାହାରୁ ଥିବା ଚରିତ୍ର ଗୁଡିକ ନୃତ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ପରେ ଜଗନ୍ନାଥବଲ୍ଳଭ ମଠରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମାଙ୍କ ନୀତିରେ ସାମିଲ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଶ୍ରୀରାମନବମୀ ଠାରୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ସନ୍ଧ୍ୟାଧୂପ ଶେଷ ହେବାପରେ ଆଜ୍ଞାମାଳ ପାଇ ଶ୍ରୀ ରାମ ଓ ଶ୍ରୀ ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କ ଚଳନ୍ତି ବିଗ୍ରହ ପାଲିଙ୍କିରେ ବିଜେ ହୋଇ ଜଗନ୍ନାଥବଲ୍ଳବ ମଠକୁ ଯାଇଥାନ୍ତି । ସେଠାରେ ଯଜ୍ଞ ରକ୍ଷା, ଶିବଧନୁ ଭଙ୍ଗ, ସୀତାବିବାହ, ପର୍ଶୁରାମ ଲୀଳା, ମାୟାମୃଗ ଲୀଳା, ଲଙ୍କାପୋଡି ଲୀଳା ଓ ରାବଣବଦ୍ଧ ଲୀଳାମାନ ସମ୍ପୂର୍ଣ ହୋଇଥାଏ । ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ଓ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ନେଇ ରୁଦ୍ଧିମନ୍ତ ପୁରୀର ସାହିଯାତ । ରାମାବତାର ଲୀଳାର ଅଂଶ ବିଶେଷ ହେଉଛି ଏହି ସାହିଯାତ । ତେବେ ଚୈତ୍ରଶୁକ୍ଳ ନବମୀଠାରୁ ବୈଶାଖ କୃଷ୍ଣଦ୍ୱିତୀୟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ସାହିଯାତ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ ।
ଆହୁରି ପଢନ୍ତୁ: ମା’ ବୁଢ଼ି ସାଆନ୍ତାଣୀଙ୍କ ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଠାକୁରାଣୀ ଯାତ୍ରା