ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ମୂଲ୍ୟବାନ ହୀରା ମଧ୍ୟରେ ଗଣାଯାଉଥିବା ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ‘କୋହିନୂର ହୀରା’ ଏକଦା ଭାରତର ଗର୍ବ ଥିଲା । ଯେତେବେଳେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଭାରତରୁ ଗଲେ ସେମାନେ ନିଜ ସହ ଏହି କୋହିନୂର ହୀରାକୁ ମଧ୍ୟ ସାଙ୍ଗରେ ନେଇଗଲେ । ସେବେଠାରୁ ଏହି ହୀରା ବ୍ରିଟିଶ ରାଜ ପରିବାର ପାଖରେ ରହିଛି । ଗତ ବର୍ଷ, ଯେତେବେଳେ ବ୍ରିଟେନର ରାଜା ଚାର୍ଲ୍ସଙ୍କୁ ମୁକୁଟ ପିନ୍ଧାଯାଇଥିଲା, ଏହି ଅମୂଲ୍ୟ ହୀରା ତାଙ୍କ ମୁକୁଟରେ ଥିଲା । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଏହି ରାଜକୀୟ ହୀରା ରାଣୀ ଏଲିଜାବେଥଙ୍କ ମୁକୁଟରେ ରହିଥିଲା ।
ସ୍ୱାଧୀନତା ପରଠାରୁ ବ୍ରିଟେନରୁ କୋହିନୂର ହୀରାକୁ ଭାରତ ଫେରାଇ ଆଣିବା ପାଇଁ ଦାବି ଉଠି ଆସୁଛି । ଏ ବିଷୟରେ ଅନେକ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ବାସ୍ତବତା ହେଉଛି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ହୀରା କେବଳ ବ୍ରିଟେନରେ ଅଛି । ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଆପଣ କୋହିନୂର ହୀରା ଇତିହାସ ବିଷୟରେ ଜାଣନ୍ତି କି? ଏହି ହୀରା ପ୍ରଥମେ କାହା ପାଖରେ ଥିଲା? ଏହା ମୋଗଲ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ପାଖରେ କିପରି ପହଞ୍ଚିଲା, ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହା ବିଷୟରେ…
କୋହିନୂର ହୀରା କେଉଁଠାରେ ମିଳିଲା?
କୋହିନୂର ହୀରା ବିଷୟରେ ସବୁଠାରୁ ଆକର୍ଷଣୀୟ କଥା ହେଉଛି ଏହା କେବେ ବିକ୍ରି ହୋଇନି । ଏହାକୁ କେହି ଜିତିଥିଲେ କିମ୍ବା ଲୁଟ କରାଯାଇଥିଲା । ଯଦି ଆମେ ଏହାର ଇତିହାସ ବିଷୟରେ କଥା ହେବା, ତେବେ କୋହିନୂର ହୀରା ପ୍ରାୟ ୮୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଗୁଣ୍ଟୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଗୋଲକୁଣ୍ଡା ଖଣିରୁ ବାହାର କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ସେହି ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆବିଷ୍କୃତ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ହୀରା ଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ଓଜନ ପ୍ରାୟ ୧୮୬ କ୍ୟାରେଟ ଥିଲା । ସେବେଠାରୁ ଏହାକୁ ଅନେକ ଥର ଖୋଦିତ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହାର ମୂଳ ରୂପ ୧୦୫.୬ କ୍ୟାରେଟ୍, ଯାହାର ମୋଟ ଓଜନ ୨୧.୧୨ ଗ୍ରାମ । କୁହାଯାଏ ଯେ କୋହିନୂର ହୀରା ଭୂମିରୁ ୧୩ ଫୁଟ ତଳେ ମିଳିଥିଲା ।
କୋହିନୂର ହୀରାର ପ୍ରଥମ ମାଲିକ କିଏ ଥିଲେ?
କୁହାଯାଏ ଯେ କୋହିନୂର ହୀରାର ପ୍ରଥମ ମାଲିକ କାକାତିୟ ରାଜବଂଶ ଥିଲେ । କାକତିୟ ଏହି ହୀରାକୁ ତାଙ୍କ ପାରିବାରିକ ଦେବତା ଭଦ୍ରକାଳୀଙ୍କ ବାମ ଆଖିରେ ସ୍ଥାପିତ କରିଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ଆଲାଉଦ୍ଦିନ ଖିଲଜି ୧୪୦୦ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆସିଥିଲେ, ସେ ଏହି ହୀରାକୁ ଲୁଟି ନେଇଥିଲେ । ଏହା ପରେ ଯେତେବେଳେ ବାବର ପାଣିପତ ଯୁଦ୍ଧରେ ଆଗ୍ରା ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀ ଦୁର୍ଗ ଜିତିଲେ ଏହି ହୀରା ମୋଗଲମାନଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଲା ।
ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଭାରତ ବାହାରକୁ ଗଲା କୋହିନୂର
ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି, କୋହିନୂର ହୀରା ଉପରେ ମୋଗଲମାନଙ୍କର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଥିଲା କିନ୍ତୁ ୧୭୩୮ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ଇରାନୀ ଶାସକ ନାଦିର ଶାହ ମୋଗଲମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କଲେ, ସେ ୧୩ତମ ମୋଗଲ ଶାସକ ମହମ୍ମଦ ଶାହ ରଙ୍ଗିଲାଙ୍କଠାରୁ ଏହି ହୀରାକୁ ଲୁଟି ନେଇ ନିଜ ସହିତ ନେଇଗଲେ । ଏହା ପରେ ଏହି ହୀରା ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ପହଞ୍ଚିଲା । ୧୮୧୩ ମସିହାରେ ମହାରାଜା ରଣଜିତ ସିଂହ ଏହି ହୀରାକୁ ଭାରତ ଫେରାଇ ଆଣିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ, ଯେତେବେଳେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଭାରତକୁ କବ୍ଜା କଲେ ଏହି ହୀରାକୁ ସେମାନେ ବ୍ରିଟେନକୁ ନେଇଯାଇଥିଲେ ।
Also read: କାହିଁକି ୧୪ ବର୍ଷ ବନବାସ ଜୀବନ ବିତାଇଥିଲେ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀରାମ? ଜାଣନ୍ତୁ ରୋଚକ ତଥ୍ୟ