କୋହ୍ଲାପୁର ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ମନ୍ଦିରରେ ମା’ ୭ ହଜାର ବର୍ଷ ହେଲା ପାଉଛନ୍ତି ପୂଜା, ଜଡିତ ଅଛି ଅନେକ ପୌରାଣିକ କଥା
ସମଗ୍ର ଭାରତ ବର୍ଷରେ ଦୀପାବଳି ଏକ ବଡ ପର୍ବ। ଦୀପାବଳି ଦିନ ଗଣେଶ ଏବଂ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ, ଯାହା ଫଳରେ ଘରେ କେବେ ସୁଖ, ସମୃଦ୍ଧତା ଏବଂ ଧନର ଅଭାବ ନଥାଏ।ଦୀପାବଳିର ବିଶେଷ ଉତ୍ସବରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର କୋହ୍ଲାପୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ। ଏହି ମନ୍ଦିରଟି ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ମନ୍ଦିର ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା। ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ମନ୍ଦିର ସପ୍ତମ ଶତାବ୍ଦୀର ଚାଲୁକ୍ୟ ଶାସକର କର୍ଣ୍ଣ ଦେବଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ନବମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଶୀଲାହର ଯାଦବଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମନ୍ଦିର ପୁନଃ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା। କୁହାଯାଏ କି ଏହି ମନ୍ଦିରର ଗର୍ଭ ଗୃହରେ ଦେବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ୪୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି। ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ଏହି ପ୍ରତିମାଟି ୭୦୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା।
ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ରୁହନ୍ତି। କୋହ୍ଲାପୁରର ଦେବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଦେବୀ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏକଦା ମହର୍ଷି ଭ୍ରିଗୁ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଭେଟିବାକୁ ଏଠାକୁ ଆସିଥିଲେ। ତାଙ୍କୁ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ମହର୍ଷି ଭ୍ରିଗୁ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଛାତିକୁ ଆଘାତ ଦେଇଥିଲେ । ଏହା ପରେ ଭଗବାନ ମହର୍ଷିଙ୍କ ଉପରେ କ୍ରୋଧିତ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଭ୍ରିଗୁଙ୍କ ପାଦକୁ ଜୋରରେ ଦବାଇ ଦେଇଥିଲେ। ପରେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ମହର୍ଷି ଭ୍ରିଗୁଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ଆପଣଙ୍କର ଗୋଡରେ ଆଘାତ ଲାଗିଛି। ଏସବୁ ଦେଖିବା ପରେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବହୁତ ରାଗିଗଲେ ଏବଂ ସେ ବୈକୁଣ୍ଠ ଧାମ ଛାଡି କୋହ୍ଲାପୁରରେ ଅବସ୍ଥାନ କଲେ | କୋହ୍ଲାପୁରରେ କାଶୀ ନାମକ ଏକ ରାକ୍ଷସ ଥିଲା ଯାହାର ପୁଅର ନାମ କୋହ୍ଲାସୁର ଥିଲା।
ଏହି ରାକ୍ଷସ କୋଲହାପୁରର ଲୋକ ଓ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ବହୁତ କଷ୍ଟ ଦେଉଥିଲା। ଏଥିସହିତ ସେ କୋହ୍ଲାପୁର ନଦୀର ସମସ୍ତ ଜଳ ମଧ୍ୟ ପିଇଦଉଥିଲା । ଯେତେବେଳେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସେହି ଅସୁରା ଉପରେ ଅତ୍ୟଧିକ କ୍ରୋଧିତ ହେଲେ ଏବଂ ସେ ସେହି ଅସୁରର ଜୀବନ ନେଇଗଲେ। ମରିବା ପୂର୍ବରୁ କୋହ୍ଲାସୁର ତାଙ୍କ ମା’ଙ୍କୁ ଏକ ବରଦାନ ମାଗିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ କୋହ୍ଲାପୁର ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ସେହି ଦିନ ଠାରୁ ଏହି ସ୍ଥାନଟି କୋହ୍ଲାସୁର ନାମରେ ନାମିତ ହେଲା । ପ୍ରତିବର୍ଷ କୋହ୍ଲାପୁରର ଏହି ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ମନ୍ଦିରରେ କିରଣଉତ୍ସବ ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହି ଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପଡୁଥିବା କିରଣ ସିଧାସଳଖ ମାତାର ମୂର୍ତ୍ତି ଉପରେ ପଡେ । ଏହାକୁ ଦେଖିବାକୁ ବହୁ ଦୂରଦୂରାନ୍ତରୁ ଭକ୍ତଙ୍କ ସୁଅ ଛୁଟେ।
