୧୧ ଶହ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ମା’ ମହାମାୟୀଙ୍କ ମନ୍ଦିର, ଜାଣନ୍ତୁ କ’ଣ କହେ ଏହାର ଇତିହାସ
ଭାରତରେ ଅନେକ ଅଦ୍ଭୁତ ଏବଂ ଚମତ୍କାରୀ ମନ୍ଦିର ଅଛି । ଯାହା ଅନେକ ରହସ୍ୟ ସହ ଜଡିତ । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏପରି କିଛି ମନ୍ଦିର ଅଛି ଯାହାର ରହସ୍ୟ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମାଧାନ ହୋଇପାରି ନାହିଁ | ତେବେ ଆଜି ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏପରି ଏକ ମାତାଙ୍କ ମନ୍ଦିର ଯାହା ୧୧ ଶହ ବର୍ଷର ପୁରୁଣା ମନ୍ଦିର । ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ କାହାଣୀ ଜଡିତ ହୋଇଛି ।ଏହି ଚମତ୍କାର ମନ୍ଦିର ଝାଡଖଣ୍ଡର ଗୁମଲା ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ | ଗୁମଲା ଜିଲ୍ଲା ମୁଖ୍ୟାଳୟଠାରୁ ୨୬ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଥିବା ଘାଗ୍ରା ବ୍ଲକର ହାପାମୁନି ଗ୍ରାମରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏହି ମନ୍ଦିର ୧୧୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ୯୬୫ ରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା। ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସର କେନ୍ଦ୍ର ଏହି ମନ୍ଦିରର ବିଶେଷ କଥା ହେଉଛି ଆଜି ମଧ୍ୟ ମା ମହାମାୟାଙ୍କୁ ଏକ ବାକ୍ସରେ ବନ୍ଦ କରି ରଖାଯାଇଛି ।
ତେବେ ଆଜି ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ମନ୍ଦିରର ରହସ୍ୟମୟ କଥା
ମା ମହାମାୟା ମନ୍ଦିର ସହିତ ଜଡିତ ଏକ ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି ଯେ ମା ଙ୍କର ଏହି ପ୍ରତିମାକୁ ଖୋଲା ଆଖିରେ ଦେଖିହେବ ନାହିଁ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ମା ମହାମାୟାଙ୍କ ପ୍ରତିମାକୁ ଏକ ବାକ୍ସରେ ରଖାଯାଇଥାଏ । ତେଣୁ ମନ୍ଦିରରେ ଅନ୍ୟ ଜାଗାରେ ମା ଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ପ୍ରତିମା ଭାବରେ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି, ଯାହାକୁ ଭକ୍ତମାନେ ପୂଜା କରନ୍ତି। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଚୈତ୍ର ମାସ କୃଷ୍ଣ ପକ୍ଷରେ ପଡୁଥିବା ଅମାବାସ୍ୟାରେ ଏକ ଯାତ୍ରାର ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ସମୟରେ ବାକ୍ସକୁ ମନ୍ଦିର ବାହାରେ ଥିବା ଚଉତରା ଉପରେ ରଖାଯାଇଥାଏ ଏବଂ ଏହା ପରେ ମନ୍ଦିରର ମୁଖ୍ୟ ପୁରୋହିତ ମାତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ପୁରୋହିତ ପୂଜା କରିବା ସମୟରେ ଆଖିକୁ ବନ୍ଦ କରିଦିଅନ୍ତି । ମନ୍ଦିରର ମୁଖ୍ୟ ପୁରୋହିତ ବିଶେଷ ଉତ୍ସବରେ ମାଙ୍କର ପୂଜା କରନ୍ତି।
କୁହାଯାଏ ମହାମୟା ମନ୍ଦିରର ଇତିହାସ ଲାରକା ଆନ୍ଦୋଳନ ସହିତ ଜଡିତ । ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ ବରଜୁ ରାମ ନାମକ ହାପାମୁନି ଗାଁର ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ମନ୍ଦିରରେ ମା ମହାମାୟାଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ। ଏହି ସମୟରେ ବାହାର ଲୋକ ଏଠାରେ ଆକ୍ରମଣ କରି ବରଜୁ ରାମଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଏବଂ ପିଲାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ। ଏହା ପରେ ବରଜୁଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ରାଧେ ରାମ ବରଜୁଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଏବଂ ପିଲାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଛି। ଏହା ପରେ ରାଧେ ରାମ ମା ମହାମାୟାଙ୍କ ଶକ୍ତି ସହିତ ଆକ୍ରମଣକାରୀଙ୍କ ସହ ଲଢ଼ିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ତା’ପରେ ମା ମହାମାୟା ସାମ୍ନାରେ ପ୍ରକଟ ହୋଇ ରାଧେ ରାମଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ତୁମେ କେବଳ ଏହି ଆକ୍ରମଣକାରୀଙ୍କ ସହିତ ଲଢ଼ି ପାରିବ, କିନ୍ତୁ ଯଦି ତୁମେ ପଛକୁ ଚାହିଁବ ତେବେ ତୁମର ମୁଣ୍ଡ ଶରୀରରୁ ଅଲଗା ହୋଇଯିବ ।
ମାତା ଭାଗବତୀଙ୍କ ଅନୁଗ୍ରହରେ ରାଧେ ରାମ ଖଣ୍ଡା ଦ୍ୱାରା ଆକ୍ରମଣକାରୀଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ, କିନ୍ତୁ ଏହି ସମୟରେ ସେ ପଛକୁ ଦେଖିବା ମାତ୍ରେ ତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ ଶରୀରରୁ ଅଲଗା ହୋଇଯାଇଥିଲା । ଯେଉଁଠାରେ ରାଧେ ରାମ ପୂଜା କରୁଥିଲା ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଉଭୟଙ୍କର ସମାଧି ସେହି ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି । ଏହି ମନ୍ଦିରର ମୁଖ୍ୟ ଦ୍ୱାରର ଛାତ ଟାଇଲରେ ନିର୍ମିତ । ଏବଂ ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ଅନେକ ଦେବା ଦେବୀଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ଅଛି ।
ମହାମାୟା ମନ୍ଦିର ବିଷୟରେ କୁହାଯାଏ ଯେ ୧୧ ଶହ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ହାପାମୁନି ଗ୍ରାମରେ ଜଣେ ମୁନି ଋଷି ଏଠାକୁ ଆସିଥିଲେ। ସେ ବହୁତ କମ୍ କଥା କଥା କହୁଥିବାରୁ ମୁଣ୍ଡା ଜାତିର ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କୁ ହାପ୍ପା ମୁନି ବୋଲି ଡାକିଲେ । ମୁଣ୍ଡା ଭାଷାରେ ହାପା ଅର୍ଥ ଚୁପ୍ ରହିବା । ସେହି ଦିନ ଠାରୁ ଏହି ଗାଁର ନାମ ହାପାମୁନି ରହିଲା କୁହାଯାଏ ଏଠାରେ ଏକ ଦକ୍ଷିଣ କୋଏଲ ନାମକ ଏକ ନଦୀ ରହିଛି ଯେଉଁଠାରେ ହୀରା ଏବଂ ମୋତି ମିଳିଥାଏ ।
କୁହାଯାଏ ଯେ ଏହି ନଦୀକୁ ହୀରା ଓ ମୋତି ଖୋଜିବାକୁ ଯାଇଥିବା ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ବୁଡ଼ି ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ। ଏହି ଖବର ବ୍ୟାପିଗଲା ଯେ ବୁଡ଼ି ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ଲୋକମାନେ ନିଜ ନିଜ ଗ୍ରାମରେ ଭୂତ ଭାବରେ ବୁଲୁଛନ୍ତି। ହାପାମୁନିଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ନାଗବଂଶର ରାଜା ବିନ୍ଧ୍ୟାଚଳ ଯାଇ ମାତା ଭଗବତୀ ଆଣିବାକୁ ଯାଇଥିଲେ। ରାଜା ବିନ୍ଧ୍ୟାଚଳରେ ୩ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାତା ଭଗବତୀଙ୍କ ତାତପସ୍ୟା କରିଥିଲେ। ତପସ୍ୟା ପରେ ରାଜା ମା ଭାଗବତୀଙ୍କ ଇଷ୍ଟକୁ ନେଇ ପାଦରେ ଚାଲିଚାଲି ଆସୁଥିଲେ । ଏହି ସମୟରେ ରାଜା ଦେବୀ ଭଗବତୀଙ୍କୁ ଟାଙ୍ଗିନାଥ ଧାମରେ ରଖିଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ସେହି ଦିନ ଠାରୁ ଏଠାରେ ପୂଜା ପାଇ ଆସିଲେ ।
