ସମ୍ପ୍ରତି, ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ପାକିସ୍ଥାନର କିଛି ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ମାନେ ବୌଦ୍ଧ କାଳର ୨୩୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଏକ ମନ୍ଦିରକୁ ଖୋଜି ପାଇଛନ୍ତି । ଏହାକୁ ଖନନ କରିବା ସମୟରେ ବହୁତ ମୂଲ୍ୟବାନ କଳାକୃତି ମଧ୍ୟ ମିଳିଥିଲା । ଏହାକୁ ଖେବର ପ୍ରତ୍ୟୁନଖାୱା ପ୍ରାନ୍ତର ସ୍ୱାତ ଜିଲ୍ଲାର ବାରିକୋଟ ତହସିଲରରେ ବୌଦ୍ଧ କାଳରୁ ଏହି ମନ୍ଦିର ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ, ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ପେନରେ ଏକ ପୁରାତନ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି। କୁହାଯାଉଛି ଯେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ନବମ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ ଏହି ମନ୍ଦିର ବିଷୟରେ ଅନେକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଦାବି ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି।
ବାସ୍ତବରେ, ଏହି ମନ୍ଦିର ସ୍ପେନର କେଡ଼ିଜରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ହର୍କ୍ୟୁଲସ୍ ଗୋଡିଟେନସ୍ ମନ୍ଦିର କୁହାଯାଉଥିଲା। ପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରୀକ୍ ତଥା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ଶାସକ ଜୁଲିୟସ୍ କେସରଙ୍କ ସମେତ ଅନ୍ୟ ରୋମନ ମାନେ ଏଠାରେ ପହଞ୍ଚିଥିବାର ଦାବି କରାଯାଇଛି। ଏହି ଲୋକମାନେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହେବା ପାଇଁ ହର୍କ୍ୟୁଲସ୍ ଦେବତାଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲେ ବୋଲି କୁହାଯାଏ।
ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ପୌରାଣିକ ମନ୍ଦିରର ଧ୍ୱଂସାବଶେଷ ଖୋଜି ପାଇଛନ୍ତି ବୋଲି ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ମାନେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି। ଏହି ମନ୍ଦିର ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ନବମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା। ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତଙ୍କ ଏକ ଦଳ ଏହି ମନ୍ଦିର ପାଇଁ ୯୮୪ ଫୁଟ ଲମ୍ବ ଏବଂ ୪୯୨ ଫୁଟ ଚଉଡା ଏକ ଆୟତକାର ସଂରଚନାର ଚିହ୍ନଟ କରିଛନ୍ତି। ଦାବି କରାଯାଇଛି ଯେ ହର୍କ୍ୟୁଲସ୍ ଗୋଡିଟେନସ୍ ମନ୍ଦିର ଏକ ସ୍ତମ୍ଭ ବିଶିଷ୍ଟ ମନ୍ଦିର ଥିଲା।
ଏହା କୁହାଯାଉଛି ଯେ ଏକ ଜ୍ଵଳା ମନ୍ଦିରରେ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଜଳୁଥିଲା। ଏଠାରେ ରହୁଥିବା ପୂଜାରୀ ମାନେ ଦିନରାତି ଏହାକୁ ଜାଳି ରଖୁଥିଲେ । ଏହି ମନ୍ଦିରର ସ୍ତମ୍ଭରେ ଅନେକ ଚିତ୍ର ଖୋଦିତ ହୋଇଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ, ଏହି ମନ୍ଦିର ସ୍ପେନ ସମେତ ବିଶ୍ୱର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଶ ପାଇଁ ଚର୍ଚ୍ଚାର ବିଷୟ ପାଲଟିଛି। ଗବେଷକମାନଙ୍କର ଅନେକ ଦଳ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ବୁଲିବା ପାଇଁ ଆସୁଛନ୍ତି। ଏହା ଏକ ଭିନ୍ନ କଥା ଯେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେବଳ ମନ୍ଦିରର ଅବଶିଷ୍ଟାଂଶକୁ ହିଁ ଖୋଜା ଯାଇଛି ।