ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ କମାଲ: ତିଆରି କରି ଦେଲେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସବୁଠାରୁ ଥଣ୍ଡା ତାପମାତ୍ରା, ଜାଣନ୍ତୁ କେମିତି ହେଲା ଏ ସବୁ
ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଥଣ୍ଡା ଜାଗା ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକାକୁ ଭୋସ୍ତକ ଷ୍ଟେଶନ କୁହାଯାଇଥାଏ। ଏଠାରେ ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧି ଦେବା ଭଳି ଥଣ୍ଡା ପଡ଼ିଥାଏ। ଏଠାକାର ତାପମାତ୍ରା ମାଇନସ୍ ୮୯ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଯାଇଥାଏ। ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ମଧ୍ୟ ଏଠାକାର ତାପମାତ୍ରାଠାରୁ ଆହୁରି ଅଧିକ ଥଣ୍ଡା ତାପମାତ୍ରା ବନାଇବାର ରେକର୍ଡ କରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ ପୃଥିବୀ ଉପରେ ତାପମାତ୍ରାକୁ ମାଇନସ୍ ୨୭୩.୧୫ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହ୍ରାସ କରି ଦେଇଛନ୍ତି।
ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହି କାରନାମା ଭୂମିଠାରୁ ୩୯୩ ଫୁଟ ତଳେ ଏକ ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଟାଓ୍ଵର ଏଥିପାଇଁ ଲଗାଯାଇଛି, ଯେପରି ଭୂମି ଉପରେ ବନାଯାଇଥିବା ଲ୍ୟାବ୍ରେ ଉପସ୍ଥିତ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏବଂ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ସେଠାକାର ତାପମାତ୍ରାର ପ୍ରଭାବ ନ ପଡ଼ିବ। ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ନିକଟରେ ଫିଜିକ୍ସ ରିଭ୍ୟୁ ଲେଟର୍ସରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି।
ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସବୁଠାରୁ ଥଣ୍ଡା ତାପମାତ୍ରା ବନାଯାଇଛି
ଆମ ପୃଥିବୀର ସବୁଠାରୁ ଥଣ୍ଡା ଜାଗା ହେଉଛି ଭୋସ୍ତକ। କିନ୍ତୁ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସବୁଠାରୁ ଥଣ୍ଡା ଜାଗା ବୁମେରାଙ୍ଗ୍ ନେବୁଲାକୁ ଜଣାଯାଇଥାଏ। ଏହା ସେଣ୍ଟାରସ୍ ନକ୍ଷତ୍ରରେ ଅଛି, ଯାହା ପୃଥିବୀଠାରୁ ପାଖାପାଖି ୫୦୦୦ ପ୍ରକାଶ ବର୍ଷ ଦୂରତାରେ ରହିଛି। ଏଠାକାର ହାରାହାରି ତାପମାତ୍ରା ମାଇନସ୍ ୨୭୨ ଡିଗ୍ରୀ ଅର୍ଥାତ୍ ୧ କେଲ୍ଭିନ। କିନ୍ତୁ ଏବେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହାଠାରୁ ବି କମ୍ ତାପମାତ୍ରା ପୃଥିବୀ ଉପରେ ବନାଇଛନ୍ତି।
ଏହି କାରନାମା ଜର୍ମାନୀର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ Bose-Einstein condensate (BEC) କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ପ୍ରପର୍ଟି ଉପରେ ରିସର୍ଚ୍ଚ କରୁଥିଲେ। BECକୁ ପଦାର୍ଥର ୫ମ ଟେଷ୍ଟ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥାଏ। ଏହା ବହୁତ କମ୍ ତାପମାତ୍ରା ଥିବା ଜାଗାରେ ରହୁଥିବା ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥ ହୋଇଥାଏ। BEC ଫେଜ୍ରେ କୌଣସି ବି ବସ୍ତୁ ଏକ ବଡ଼ ପରମାଣୁ ଭଳି ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଲାଗିଥାଏ। ଏହା ଏତେ ଅଧିକ ଥଣ୍ଡା ହୋଇଥାଏ ଯେ ଏଥିରେ ହାଡ଼ ମଧ୍ୟ ଜମାଟ ବାନ୍ଧି ଯାଇଥାଏ।
ତାପମାତ୍ରାରେ କୌଣସି ବି ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ରତମ କଣିକାର କମ୍ପନକୁ ମପାଯାଇ ପାରିବ। ଯେତେ ଅଧିକ କମ୍ପନ ହେବ, ସେତିକି ହିଁ ଅଧିକ ତାପମାତ୍ରା ହେବ। ତାପମାତ୍ରା କମ୍ ହେଲେ କମ୍ପନର ସ୍ପୀଡ୍ ମଧ୍ୟ କମି ଯାଇଥାଏ। ମାଇନସ୍ ୨୭୩.୧୫ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିୟସ୍ ଭଳି ତାପମାତ୍ରାକୁ ମାପିବା ପାଇଁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କେଲ୍ଭିନ ସ୍କେଲ ବନାଇଛନ୍ତି। କେଲ୍ଭିନ ସ୍କେଲରେ ୦ କେଲ୍ଭିନର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ତାପମାତ୍ରା ଶୂନ୍ୟ ଅଛି।
ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହି ପରୀକ୍ଷଣକୁ କରିବା ପାଇଁ ୟୁରୋପିୟାନ ସ୍ପେସ୍ ଏଜେନ୍ସିର ବ୍ରିମେନ୍ ଡ୍ରପ୍ ଟାଓ୍ଵାରର ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ। ଏହି ଟାଓ୍ଵର ଜର୍ମାନୀର ୟୁନିଭର୍ସିଟି ଅଫ୍ ବ୍ରିମେନ୍ ଭିତରେ ଥିବା ମାଇକ୍ରୋଗ୍ରାଭିଟି ରିସର୍ଚ୍ଚ ସେଣ୍ଟରର। ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ରୁବିଡିୟମ୍ରେ ଭରା ଭାଇକ୍ୟୁମ୍ ଚ୍ୟାମ୍ବରକୁ ଏହି ଟାଓ୍ଵାରରେ ପକାଇଥିଲେ, ଯାହାକି ତଳକୁ ଖସିବାରେ ଲାଗିଥିଲା। ଏହି ସମୟରେ ମ୍ୟାଗ୍ନେଟ ଫିଲ୍ଡକୁ ବାରମ୍ବାର ଅନ୍-ଅଫ୍ କରାଗଲା, ଯଦ୍ଦ୍ଵାରା BEC ଗ୍ରାଭିଟିରୁ ଫ୍ରି ହୋଇଗଲା ଏବଂ ରୁବିଡିୟମର ଏଟାମିକ୍ ପାର୍ଟିକଲ୍ସର ସ୍ପୀଡ୍ କମିଗଲା।
ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି କି, ଏହିଭଳି ଭାବେ ମାଇନସ୍ ୨୭୩.୧୫ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିୟସ ଉପରେ କୌଣସି ବି ବସ୍ତୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ୧୭ ସେକେଣ୍ଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହିଁ ତିଷ୍ଠି ରହିପାରିବ। ଏହାପରେ ସେଥିରେ ଓଜନ ରହିବ ନାହିଁ। ଏହି ତାପମାତ୍ରାରେ ଭବିଷ୍ୟତରେ କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ କମ୍ପ୍ୟୁଟର୍ସ ବନାଯାଇ ପାରିବ।
