ଟ୍ରେନ ରେ ଯାତ୍ରା କରିବାକୁ କି ଏ ବା ପସନ୍ଦ ନ କରେ । ସମସ୍ତଙ୍କ ପକେଟକୁ ସୁହାଇଥାଏ ଟ୍ରେନ୍ ଯାତ୍ରା ଟିକେଟ୍ । ସେଥିପାଇଁ ସମସ୍ତେ ଟ୍ରେନ ରେ ଯାତ୍ରା କରିବାକୁ ଅଧିକା ପସନ୍ଦ କରିଥାଆନ୍ତି । ଭାରତୀୟ ରେଳ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ଚତୁର୍ଥ ବୃହତ୍ତମ ରେଳ । ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରତିଦିନ କୋଟି କୋଟି ଯାତ୍ରୀ ନିଜ ଗନ୍ତବ୍ୟ ସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଯାତ୍ରା କରନ୍ତି । ଆପଣ ମଧ୍ୟ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ କିଛି ସମୟରେ ଟ୍ରେନରେ ଯାତ୍ରା କରିଥିବେ । ଏହି ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଟ୍ରେନର ବିଭିନ୍ନ କୋଚରେ ଯାତ୍ରା କରିଥିବେ । ଆଉ ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ଟ୍ରେନର କୋଚ୍ ଉପରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଶବ୍ଦ ଦେଖିଥିବେ, ଯେଉଁଥିରେ H1 କିଛି କୋଚ୍ ଉପରେ ଲେଖାଯାଇଛି । ତଥାପି, ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଟ୍ରେନ୍ କୋଚ୍ ଉପରେ H1 କାହିଁକି ଲେଖାଯାଏ? ଯଦି ଆପଣ ଜାଣି ନାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଆମେ ଏହା ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ।
ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ୬୮ ହଜାର କିଲୋମିଟରରୁ ଅଧିକ ଚାଲୁଥିବା ଟ୍ରାକ୍ ଅଛି, ଯେଉଁଥିରେ ୧୩ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଟ୍ରେନ୍ ୭ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଷ୍ଟେସନ ଦେଇ ପ୍ରତିଦିନ କୋଟି କୋଟି ଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ ନେଇ ଯାତାୟାତ କରୁଛନ୍ତି । ଏତେ ବଡ ନେଟୱାର୍କର ଦାୟିତ୍ୱ ପାଇଁ, ୧୨ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ କର୍ମଚାରୀ ୧୮ ଟି ଜୋନରେ ସେମାନଙ୍କର ସେବା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ।
ଆପଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଛନ୍ତି କି ଟ୍ରେନର ବିଭିନ୍ନ କୋଚରେ ବିଭିନ୍ନ ଶବ୍ଦ ଲେଖାଯାଇଛି, ଯେଉଁଥିରୁ H1 କିଛି କୋଚରେ ମଧ୍ୟ ଲେଖାଯାଇଛି । ତଥାପି, ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଟ୍ରେନ୍ କୋଚ୍ ଉପରେ H1 କାହିଁକି ଲେଖାଯାଏ? ଯଦି ଆପଣ ଜାଣି ନାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଆଜି ଆମେ ଏହା ବିଷୟରେ ଜଣାଇବୁ ।
ସର୍ବପ୍ରଥମେ, ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଟ୍ରେନ୍ କୋଚରେ କାହିଁକି ବର୍ଣ୍ଣମାଳା ଲେଖାଯାଏ, ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବୁ ଯେ ଟ୍ରେନରେ ଯାତ୍ରା କରୁଥିବା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ କୋଚ୍ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ବର୍ଣ୍ଣମାଳା ଲେଖାଯାଇଛି । ଏହି ବର୍ଣ୍ଣମାଳା ସହିତ କିଛି ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଲେଖାଯାଇଛି । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, H1 ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଉଦାହରଣ ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମେ ଜାଣୁ କାହିଁକି ଟ୍ରେନ୍ କୋଚ୍ ଉପରେ H1 ଲେଖାଯାଏ, ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବୁ ଯେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଏସି କୋଚ୍ ଉପରେ ଲେଖା ହୋଇଛି, ଯାହା ରେଳବାଇର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରିମିୟମ୍ କୋଚ୍ ଅଟେ । ଏହି କାରଣରୁ, ଏହି କୋଚଗୁଡ଼ିକୁ ଭିନ୍ନ କରିବା ପାଇଁ ଟ୍ରେନରେ H1 ଲେଖାଯାଇଛି । ଯାତ୍ରୀମାନେ ଏହି କୋଚଗୁଡ଼ିକରେ ନିଜର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କେବିନ୍ ପାଆନ୍ତି । ଏହା ସହ ଅନ୍ୟ କୋଚ୍ ଅପେକ୍ଷା ଉତ୍ତମ ସୁବିଧା ରହିଥାଏ ଯାହା ଯାତ୍ରୀମାନେ ଉପଲବ୍ଧି କରିଥାଆନ୍ତି ।
ଏଠାରେ ଟ୍ରେନର ଅନ୍ୟ କୋଚମାନଙ୍କ ଉପରେ କ’ଣ ଲେଖା ହୋଇଛି ତାହା ଜାଣିବା ମଧ୍ୟ ଜରୁରୀ ଅଟେ, ତେଣୁ ଆସନ୍ତୁ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବା ଯେ ଅନ୍ୟ ସ୍ଲିପର୍ କୋଚମାନଙ୍କୁ ‘S’ ଦ୍ୱାରା ସୂଚିତ କରାଯାଇଥିବାବେଳେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଶ୍ରେଣୀ ଏସି କୋଚ୍ ‘ବି’ ଦ୍ୱାରା ସୂଚିତ କରାଯାଇଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଚେୟାର୍ ଶ୍ରେଣୀକୁ ‘CC’ ଦ୍ୱାରା ସୂଚିତ କରାଯାଇଛି ।