ସ୍ପେଶାଲ

ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାକୁ ଗ୍ରାସ କରିଛି ‘ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ’ ଭଳି କୁ-ପ୍ରଥା: ରୋକିବାକୁ ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ ସଚେତନତା ଅଭିଯାନ

ଭଞ୍ଜନଗର (କେନ୍ୟୁଜ): କୁଳ , ସମାଜ ଓ ପ୍ରଚଳିତ ପ୍ରଥା । ଏସବୁ ଚଳଣିକୁ ନେଇ ଆମ ସମାଜରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଚିନ୍ତାଧାରା ଗଢିଉଠେ । ସମସ୍ତଙ୍କ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଗୋଟିଏ । ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାର, ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଆଚରଣ ଓ ବିଧି-ବ୍ୟବସ୍ଥା ଭଳି ମହତ୍ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରହିଛି । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥିତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଭିତରେ ଯଦି କେବେ କେମିତି ନକାରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତାଧାରା ପଶିଯାଏ, ତା’ହେଲେ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପରିବାର , ସାହି ଏବଂ ଗ୍ରାମବାସୀ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାନ୍ତି । ମଣିଷ ଯେତେ ଆଧୁନିକ ହେଲେ ବି ସମାଜର ସାମାଜିକ କୁସଂସ୍କାର ମଣିଷକୁ ଗ୍ରାସ କରିବାରେ ଲାଗିଛି । ଇଣ୍ଟରନେଟ୍‌ ଯୁଗରେ ଆଜି କିଛି ଲୋକ ଅବହେଳିତ, ନିଷ୍ପେସିତ ଓ ଉପେକ୍ଷିତ । ଏହି ତାଲିକାରେ ଆଗରେ ରହିଛି “ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ” । ଏବେ ବି ଗଂଜାମ ସମେତ କେତେକ ଜିଲ୍ଲାରେ ନଜରକୁ ଆସୁଛି “ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ” ଭଳି ରୁଗଣ ମାନସିକତା ।

ଏଠାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ଯେ ସ୍କୁଲ ପିଲାଙ୍କ ହାତରେ ପ୍ରଚାରପତ୍ର । ମୁହଁରେ ସ୍ଲୋଗାନ୍ । ସାଥିରେ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀ । କେଉଁଠି ନାଚଗୀତ ହେଉଛି ତ’ କେଉଁଠି ପଥପ୍ରାନ୍ତ ସଭା । ଲୋକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ, ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ଗାଁରେ ଏଭଳି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ । ଏ ହେଉଛି ଗଂଜାମ ଜିଲ୍ଲାର କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ଦେଖାଦେଉଥିବା “ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ” ଭଳି ସମସ୍ୟା ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ପାଇଁ , ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ ସଚେତନତା ଅଭିଯାନ । ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ହୋଇଥାଏ , “ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ” ଭଳି ଘଟଣା । କେତେବେଳେ ଗୁଣିଗାରେଡି ସନ୍ଦେହରେ ବାସନ୍ଦ କରାଯାଉଛି ତ’ , କେତେବେଳେ ଜାତିଆଣ ମନୋଭାବକୁ ନେଇ । ପୁଣି କେତେବେଳେ ଅନ୍ୟ ଜାତିରେ ପୁଅ-ଝିଅଙ୍କ ବିବାହକୁ ନେଇ “ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ” କରାଯାଉଛି ତ’ , କେଉଁଠି କୁଳ-ସମାଜର କଥାକୁ ଅବମାନନା କଲେ “ବାସନ୍ଦ” ହେବାକୁ ପଡୁଛି । ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି , ବର୍ତ୍ତମାନ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ସମୟରେ “ଜାତିଆଣ ମନୋଭାବ” ଏବଂ “ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ”ର କି’ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ରହିଛି ।

ଅତୀତରୁ ଚଳି ଆସିଥିବା ଏଭଳି ଅଲିଖିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମାକୁ , ଏବେବି କେତେକ କୁଳ-ସଂଗଠନ ଓ ଗ୍ରାମବାସୀ ବିଶ୍ବାସ ରଖିଛନ୍ତି । ଯାହାକି , କେତେକ ଅନୁନ୍ନତ ଓ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସରେ ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଥିବା ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଲୋକଙ୍କ ଭିତରେ ଏହା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । “ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ “ ଭଳି କୁସଂସ୍କାରକୁ , ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ମାନ୍ୟତା ଦେବାପାଇଁ ହୀନ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଏ । ସଂପୃକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ପରିବାରକୁ “ନିଆଁ-ପାଣି” ବାସନ୍ଦ କରାଯାଉଥିଲା । ଅବଶ୍ୟ ତାହା ଏବେ, ଅର୍ଥ କିମ୍ବା ସ୍ଥାନାନ୍ତର ଦଣ୍ତର ରୂପ ନେଇଛି । ବେଳେ ବେଳେ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ମୁଣ୍ଡପାତି ସହିବାକୁ ପଡେ କିମ୍ବା ସାଲିସ୍ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ ପୀଡ଼ିତ ପରିବାରକୁ । ନଚେତ୍ “ବାସନ୍ଦ” ଦଣ୍ଡ ଭୋଗିବାକୁ ହୁଏ । ଥାନା ଏବଂ ପ୍ରଶାସନ ପାଖରେ ହୁଏତ ଏଭଳି ଅନେକ ଅଭିଯୋଗ ଫାଇଲ୍‌ ହୋଇ ରହିଥିବ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଏଭଳି ବ୍ୟବସ୍ଥା କୈାଣସି କୁଳ-ସମାଜ କିମ୍ବା ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ରହି ନାହିଁ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି , କିଛି ମୁଖିଆ । ଯେଉଁମାନେ ଏକ ବିଧି ବ୍ୟବସ୍ଥାର ବ୍ୟତିକ୍ରମ ଆଚରଣ କରନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ବାଟକୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ଇଏ ଏକ ଅନୁଶାସନ । ସଂସ୍କାର ଓ ସୁସ୍ଥ ବାତାବରଣ ଫେରାଇ ଆଣିବାକୁ ପ୍ରୟାସ। ଏଥିରେ ରାଜି ହେଉନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ, କୈାଣସି ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାମିଲ୍ କରାଯାଉ ନଥିବାରୁ, ତାହାକୁ “ବାସନ୍ଦ” ବୋଲି ମନେ କରି ଏଭଳି ଅଭିଯୋଗ ଆଣିଥାନ୍ତି । କିଏ କାହା ସହିତ ସଂପର୍କ ରଖିବ କି’ ନରଖିବ କିମ୍ବା କାହାର ସାମାଜିକ ଉତ୍ସବରେ କିଏ କାହାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବ କି’ ନକରିବା, ତାହା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବିଭିନ୍ନ କୁଳ ସଂଗଠନର ନିଜସ୍ଵ ବିଚାର ବୋଲି କିଛି ମୁଖିଆ ଓ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ କହନ୍ତି ।

ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଗଂଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦକୁ ନେଇ ଗତ ବର୍ଷମାନଙ୍କରେ ଥାନା ଓ ପ୍ରଶାସନ ନିକଟରେ ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି । ସେହି କ୍ରମରେ ଜିଲ୍ଲାର ଗାଙ୍ଗପୁର ଥାନା ଅଞ୍ଚଳର ୩ଟି ଗାଁରେ ଗୁଣିଗାରେଡି ସନ୍ଦେହରେ ୩ଟି ପରିବାରକୁ ଏବଂ ଜଗନ୍ନାଥପ୍ରସାଦ ଥାନାଞ୍ଚଳର ଗୋଟିଏ ପରିବାରରକୁ ବାସନ୍ଦ କରାଯାଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା । ସେହିଭଳି ଅନ୍ୟ ଜାତିର ପୁଅ-ଝିଅଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିବାରୁ, ପୋଲସରା ଥାନାଞ୍ଚଳର ଦୁଇଟି ସେନା ବାହିନୀ ପରିବାର ଓ ବେଲଗୁଣ୍ଠା ଥାନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଗୋଟିଏ ପରିବାରକୁ ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ କରାଯାଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା । ଗଂଜାମ – ହୁମା ଫାଣ୍ଡି ଅଞ୍ଚଳରେ, ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ ର ଶିକାର ହୋଇଥିବା ସଂପୃକ୍ତ ଯୁବକ ନ୍ୟାୟ ପାଇଁ ଶେଷରେ, ନିଜ ଦେହରେ ପେଟ୍ରୋଲ ଢାଳି ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିବା ଭଳି ଦୁଃଖଦାୟକ ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା । କେବଳ ଗଂଜାମ ନୁହେଁ, ଅନ୍ୟ କିଛି ଜିଲାରେ ମଧ୍ୟ ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ ଘଟଣା ନଜରକୁ ଆସିଛି । ରାୟଗଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାର ଟିକିରି ଥାନା ଅଞ୍ଚଳର ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ବାସନ୍ଦ କରାଯିବା ସହ ପିଟିପିଟି ମାରି ଦିଆଯାଇଥିଲା । କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା ଜୟପୁର ଥାନା ଅଞ୍ଚଳର, ଗୋଟିଏ ବାସନ୍ଦ ପରିବାରର ମହିଳାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କ ଶବକୁ କାନ୍ଧ ଦେବା ପାଇଁ କେହି ଆସିନଥିଲେ । ଯାହା ଫଳରେ ମା’ର କୋକେଇକୁ ପୁଅ ଘୋଷାଡି ଘୋଷାଡି ଶ୍ମଶାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନେଉଥିବାର ହୃଦୟ ବିଦାରକ ଦୃଶ୍ୟ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ହୋଇଥିଲା । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ , ନିର୍ବାଚନରେ ଭାଗ ନେଇଥିବା କାରଣରୁ , ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲାର ଜଣେ ମହିଳା ଜନପ୍ରତିନିଧିଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ , ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦର ଶିକାର ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା ବୋଲି ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଖବର ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ।

ଗଂଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ଅଧିକାଂଶ “ବାସନ୍ଦ” ଅଭିଯୋଗର ସମାଧାନ, ପୋଲିସ୍ ଓ ପ୍ରଶାସନର ଉଦ୍ୟମରେ ପ୍ରାୟତଃ ହୋଇ ସାରିଛି । ଆଉ କିଛି ସ୍ଥାନରେ ଏଭଳି ଅଭିଯୋଗ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ କଥା ବାହାରକୁ ଆସି ନାହିଁ । ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପୀଡ଼ିତ ବ୍ୟକ୍ତି, ପରିବାର, ଗାଁ ମୁଖିଆ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ସଂଗଠନର କର୍ମକର୍ତ୍ତାମାନେ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଆଗକୁ ଖୋଲା ଖୋଲି ଭାବେ ଆସିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରୁ ନାହାନ୍ତି । ତା’ସତ୍ତ୍ବେ ବି ଗଂଜାମ ଜିଲ୍ଲା ଗାଙ୍ଗପୁର ଥାନା ଦିଗି ଗାଁରେ, ଗୁଣିଗାରେଡି ସନ୍ଦେହରେ ବାସନ୍ଦ ହୋଇଥିବା ପୀଡ଼ିତ ପରିବାର ଓ ଗାଁ ମୁଖିଆଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲୁ । ବାସନ୍ଦକୁ ନେଇ ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷର ଘଣ୍ଟାଚକଟା ଭିତରେ ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଉଭୟ ପୀଡ଼ିତ ଓ ଗ୍ରାମବାସୀ ଏକାଠି ବସି ଗାଁର ସାମାଜିକ ଓ ପାରମ୍ପରିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରୁଥିଲେ । ଯାହା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦାହରଣ ଥିଲା ।

ଏଭଳି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉପରେ ଗଂଜାମ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ କଡା ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି । ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଆ ଯାଉଛି । ଗତ ମାସରେ ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ ବ୍ଳକ୍ ମାନଙ୍କରେ “ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ” ହଟାଇବାକୁ ସଚେତନତା ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଜାତି-ଧର୍ମ-ବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତେ ସମାନ, ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ ପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳନ କରି ଆଇନକୁ ହାତକୁ ନେବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି । ବିଶେଷ କରି ଲୋକଙ୍କ ପାଖକୁ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀମାନେ ନିଜେ ଯାଇ ଆଇନ୍ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ବୁଝାଇଛନ୍ତି । ଆଉ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ପରିବର୍ତ୍ତେ ସଚେତନ ହେବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଉଛି ।

ଅତୀତ ଅପେକ୍ଷା ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଭୟଙ୍କର ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି ଏଭଳି ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ । ଘଟୁଛି ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ଘଟଣା ଓ ଦୁର୍ଘଟଣା । ଏହା ଦ୍ବାରା ଉଭୟ ପୀଡ଼ିତ ଓ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ପ୍ରଚଳନ କରୁଥିବା ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କ କୈାଣସି ଲାଭ ନଥାଇ କେବଳ କ୍ଷତି ହିଁ ହେଉଛି । ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଛନ୍ତି ପାଖ-ପଡୋଶୀ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ି । ତା’ସତ୍ବେ ଲୋକଙ୍କ ଭିତରେ କାହିଁକି ଏ ମାନସିକତା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି , ତାହା ଆଜି ଅସମାହିତ ପ୍ରଶ୍ନ ହୋଇ ଠିଆ ହୋଇଛି । … ପ୍ରଥା ଏଇ ମଣିଷ ହିଁ ତିଆରି କରିଛି । ହେଲେ ଯାହା ସମାଜକୁ ଶୃଙ୍ଖଳିତ କରିବା ପାଇଁ ଥିଲା ଯଦି ତାର ଅପବ୍ୟବହାର ହୁଏ ତେବେ ଏଇ ମଣିଷ ହିଁ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ଭୋଗିବ । ତେଣୁ ମଣିଷ ସଚେତନ ହେବା ଦରକାର କେବଳ ମଣିଷ ପଣିଆ ପାଇଁ ।

Barsha

Recent Posts

ଦିଲ୍ଲୀ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ କୃଷି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିଭାଗୀୟ ସମୀକ୍ଷା ବୈଠକ

ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଦିଲ୍ଲୀ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ କୃଷି ବିଭାଗର ସମୀକ୍ଷା କଲେ କୃଷି ମନ୍ତ୍ରୀ ତଥା ଉପମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କନକ ବର୍ଦ୍ଧନ ସିଂଦେଓ…

1 min ago

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦିଙ୍କ ସହିତ ହାତ ମିଳାଇଲେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧି, ସଂସଦରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷିତ କଲା ଦୃଶ୍ୟ

ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରଚାର ସମୟରେ ପରସ୍ପରକୁ କଟାକ୍ଷ କରୁଥିବା ନେତା ସଂସଦରେ ଆଜି ଭିନ୍ନ ରୂପରେ ନଜର ଆସିଥିଲେ ।…

14 mins ago

ଦେଢ଼ ବର୍ଷ ହେଲା ଦୋକାନକୁ ସିଲ୍‌ କରିଛି ପୋଲିସ, ହେଲେ ଭିତରୁ ଖୋଳ କଲେ ଚୋର

କଣ୍ଟାବାଞ୍ଜି : କଂଟାବାଞ୍ଜି-ବଲାଙ୍ଗୀର ରାସ୍ତାରେ ଥିବା ଏକ ଠିପି ଖୋଲା ବିଦେଶୀ ମଦ ଦୋକାନରୁ ଚୋରୀ ହୋଇଥିବା ନେଇ କଣ୍ଟାବାଞ୍ଜି…

23 mins ago

ରଥଯାତ୍ରାର ଦ୍ଵିତୀୟ ସମନ୍ୱୟ କମିଟି ବୈଠକ, ସମସ୍ତଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ହେବ ୨ ଦିନ ରଥଯାତ୍ରା

ପୁରୀ : ଆସନ୍ତା ୭ ତାରିଖରେ ପୁରୀ ବିଶ୍ବପ୍ରସିଦ୍ଧ ରଥଯାତ୍ରା । ଚଳିତ ବର୍ଷ ଦୁଇ ଦିନ ରଥଯାତ୍ରା ।…

27 mins ago

ପ୍ୟାରିସ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ହକି ଟିମ୍‌ ଘୋଷଣା, ଓଡିଆ ଖେଳାଳି ଅମିତ ରୋହିଦାସଙ୍କୁ ସୁଯୋଗ

ଜୁଲାଇରେ ହେବାକୁ ଥିବା ପ୍ୟାରିସ୍ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ହକି ଟିମ୍ ଘୋଷଣା ହୋଇଛି । ହରମନପ୍ରୀତ ସିଂହଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ…

60 mins ago

ବର୍ଷାରେ ଜଳମଗ୍ନ ରାଜଧାନୀ, ଯାତାୟାତ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ

ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଗରମ ଓ ଗୁଳୁଗୁଳିରୁ ମିଳିଲା ଆଶ୍ବସ୍ତି । ଭୁବନେଶ୍ବର ଓ କଟକରେ ଝଡ଼ପବନ ସହ ବର୍ଷା । ରାଜଧାନୀର…

1 hour ago