କେବେଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ମଳମାସ? ଜାଣନ୍ତୁ ଏହା କିପରି ହୋଇଥାଏ
ଚଳିତ ବର୍ଷ ମଳମାସ ଅର୍ଥାତ ଯୋଡା ଆଶ୍ବିନ ଆସନ୍ତା ୧୭ ସେପ୍ଟେରରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୧୬ ଅକ୍ଟୋବର ପର୍ଯ୍ଯନ୍ତ ରହିବ। ଅର୍ଥାତ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଦୁଇଟି ଆଶ୍ବିନ ମାସ ପଡିବ। ଯେତେବେଳେ ହିନ୍ଦୀ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରରେ ଗୋଟିଏ ମାସ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ ସେତେବେଳେ ଏହାକୁ ଅଧିକ ମାସ କୁହାଯାଏ | ହିନ୍ଦୁ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଅଧିକ ମାସ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପବିତ୍ର ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ତେଣୁ ଅଧିକ ମାସକୁ ‘ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ମାସ’ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ |
‘ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ମାସ’ ଅର୍ଥାତ୍ ଭଗବାନ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଙ୍କ ମାସ। ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, ମଳମାସରେ ଉପବାସ କରିବା, ପାରାୟଣ କରିବା, ପବିତ୍ର ନଦୀରେ ଗାଧୋଇବା ଏବଂ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନ ପରିଦର୍ଶନ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ପୁଣ୍ଯପ୍ରଦ ହୋଇଥାଏ।
ଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ, ଏକ ସୌର ବର୍ଷରେ ୩୬୫ ଦିନ, ୧୫ ଘଣ୍ଟା, ୩୧ ମିନିଟ୍ ଏବଂ ୩୦ ସେକେଣ୍ଡ ଥିବା ବେଳେ ଚନ୍ଦ୍ର ବର୍ଷରେ ୩୫୪ ଦିନ, ୨୨ ଘଣ୍ଟା, ୧ ମିନିଟ୍ ଏବଂ ୨୩ ସେକେଣ୍ଡ ହୋଇଥାଏ। ଉଭୟ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ର ବର୍ଷରେ ୧୦ ଦିନ, ୫୩ ଘଣ୍ଟା, ୩୦ ମିନିଟ୍ ଏବଂ ୭ ସେକେଣ୍ଡର ଅନ୍ତର ପ୍ରତ୍ଯେକ ବର୍ଷ ରହିଥାଏ ।
ଏହି ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ସମାଧାନ କରିବା ପାଇଁ ଅଧିକ ମାସର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି | ଅଧିକ ମାସ ପ୍ରତ୍ଯେକ ତୃତୀୟ ବର୍ଷରେ ପଡିଥାଏ। ଏହା ଫାଲଗୁନ ଠାରୁ କାର୍ତ୍ତିକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ପଡିଥାଏ। ଯେଉଁ ବର୍ଷ ଅଧିକ ମାସ ହୋଇଥାଏ ସେହି ବର୍ଷ ୧୨ ମାସ ପରିବର୍ତ୍ତେ ୧୩ ମାସ ହୋଇଥାଏ। ଅଧିକ ମାସର ନିର୍ଣ୍ଣୟ ସୂର୍ଯ୍ୟ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଆଧାରରେ ସ୍ଥିର କରାଯାଇଥାଏ। ଯେଉଁ ମାସରେ ସୂର୍ଯ୍ଯ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପଡିନଥାଏ ସେହି ମାସକୁ ମଳମାସ କୁହାଯାଇଥାଏ।