ନାଗପୁରକୁ କୁହାଯାଏ ଭାରତର “ଟାଇଗର କ୍ୟାପିଟାଲ”, ଜାଣନ୍ତୁ କାହିଁକି
କମଳା ଲେମ୍ବୁ କଥା ଉଠିଲେ ମନକୁ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ନାଗପୁର ସହର କଥା ହିଁ ପ୍ରଥମେ ଆସେ । କଥାରେ କଥାରେ ଏମିତି ବି କୁହାଯାଏ ନାଗପୁର କମଳା ଯିଏ ଚାଖିଛି ସିଏ ହିଁ ଏହାର ସ୍ୱାଦ ଜାଣିଛି । ଖାଲି କମଳା ପାଇଁ ନୁହେଁ ଅନ୍ୟ କିଛି ବିଶେଷ କାରଣ ପାଇଁ ବି ଏହି ସହର ଖୁବ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି । ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସ୍ଵୟମ ସେବକ ସଂଘ ବା ଆରଏସଏସର ମୁଖ୍ୟାଳୟ ଓ ବାବା ହଜରତ ତାଯୁଦ୍ଦିନଙ୍କ ଦରଘା ବି ଏହି ସହରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସହରର ଗୋଟିଏ ପଟରେ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ମାନଙ୍କ ଏକ ସ୍ମାରକ ଦୀକ୍ଷାଭୂମି ସ୍ଥାପନା କରାଯାଇଛି । ଅନେକ ଛୋଟ ବଡ ସୁନ୍ଦର ସୁନ୍ଦର ହ୍ରଦରେ ଘେରା ଏହି ସହର । ସହର ଆଖପାଖରେ ଥିବା ବଣଜଙ୍ଗଲ ହେଉଛି ବାଘ ପ୍ରଜଜନ ପାଇଁ ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ସ୍ଥାନ । ଏହି କାରଣରୁ ହିଁ ନାଗପୁରକୁ ଭାରତର “ଟାଇଗର କ୍ୟାପିଟାଲ” ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
ଏସବୁ ସମେତ “ଜିରୋ ମାଇଲ” ପାଇଁ ବି ନାଗପୁର ସହର ଖୁବ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି । ଏହି ସହର ଭାରତର ଠିକ ମଝାମଝି ସ୍ଥାନରେ ଅବସ୍ଥିତ ହୋଇଥିବା କାରଣରୁ ହିଁ ଏହି ଠାରେ ଏକ ଜିରୋ ମାଇଲ ପଥର ସ୍ଥାପନା କରାଯାଇଥିଲା । ଇତିହାସ କୁହେ, ବ୍ରିଟିଶର ମାନେ ଭାରତକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ବିଭାଜିତ କରିବା ସମୟରେ ନାଗପୁର ଦେଶର ଠିକ କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳରେ ଥିଲା । ଏହି କାରଣରୁ ହିଁ ସେହି ସମୟରେ ଏଠାରେ ଏକ “ଜିରୋ ମାଇଲ” ପଥର ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା । ଆଉ ଭୌଗଳିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହାକୁ ଭାରତର କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳ ଭାବରେ ଧରାଯାଏ । ସହର ଠାରୁ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କର ଦୂରତା ମାପିବା ପାଇଁ ବି ଏହି ପଥରକୁ ଉପଯୋଗ କରାଯାଏ ।
କିନ୍ତୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଭାରତ ଠାରୁ ପାକିସ୍ତାନ ଅଲଗା ହେବା ପରେ ଭାରତର କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥଳ ବଦଳି ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଏକ ଛୋଟ ଗାଁକୁ ଆସିଥିଲା । ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଜବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାର ସିହୋରା ଠାରୁ 40 କିମି ଦୂରରେ ଏହି ଗାଁ ଅବସ୍ଥିତ ।
