ଧର୍ମ ପ୍ରକୃତରେ କଣ ଏହା କେତେ ପ୍ରକାର? ଆମେ ମନୁଷ୍ୟ ହିସାବରେ କେଉଁ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଉଚିତ ଜାଣନ୍ତୁ
ଯୁଗ ଯୁଗ ଧରି ଏ ଜଗତରେ ଧର୍ମକୁ ନେଇ ରହିଛି ଅନେକ ସଂଶୟ । ଆଉ କଳି ଯୁଗରେ ତ ଧର୍ମକୁ ନେଇ ଚାଲିଛି ବାଦ ବିବାଦ, ଲଢ଼େଇ ରକ୍ତପାତ । ହେଲେ ଆମ ପ୍ରାଚୀନ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ ଅନୁସାରେ ଆମେ କେବେବି ଧର୍ମକୁ ଭଲ ଭାବେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ନାହୁଁ । ତେଣୁ ଏହାକୁ ନେଇ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ଅନେକ ସମସ୍ୟା । ଆଜି ସେହି ଧର୍ମ ବିଷୟରେ କିଛି ଆଲୋଚନା କରିବା ।
ଧର୍ମ ପ୍ରକୃତରେ କଣ, ଏହା କେତେ ପ୍ରକାର, ଆମେ ମନୁଷ୍ୟ ହିସାବରେ କେଉଁ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଉଚିତ । ଏସବୁ କଥା ଅନେକଙ୍କ ମନରେ ଆସେ । ହେଲେ ଏହାକୁ ନେଇ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ଆମକୁ ଯେତିକି ସୂଚନା ମିଳେ ତା ଭିତରେ ବିଭ୍ରାନ୍ତି ଅଧିକ ଥାଏ । କାରଣ ଏହାକୁ ନେଇ ଆମର ଜ୍ଞାନ ସୀମିତ । ଯେମିତିକି ମହାଭାରତରେ ଧର୍ମକୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କଥା କୁହାଯାଇଛି । ନିଜସ୍ୱ କର୍ମ ହେଉଛି ଧର୍ମ, ସତ୍ୟ ହିଁ ଧର୍ମ, ଉଦାରତା ହେଉଛି ଧର୍ମ, ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ପ୍ରତି ଉଦାରତା ଦେଖାଇବା ହେଉଛି ଧର୍ମ । ଏମିତିକି ଅନେକ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ଦାନ, ପୁଣ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ଧର୍ମ କୁହାଯାଇଛି ।
ତେବେ ଧର୍ମର ଆକ୍ଷରିକ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ‘ଧାରୟତି ଇତି ଧର୍ମ’ । ଅର୍ଥାତ ଯାହାକୁ ଧାରଣ କରାଯାଏ, ଯାହା ଧାରଣ କରିବାର ଯୋଗ୍ୟ, ତାହା ହେଉଛି ଧର୍ମ । ସତ୍ୟ, କ୍ଷମା, ବିଦ୍ୟା, ଦୟା, ଦାନ ହେଉଛି ଧର୍ମ । ତେବେ ଲଗାତର ଭାବେ ନିଜ କର୍ମ କରିଯିବାକୁ ହିଁ ମୁଖ୍ୟ ଧର୍ମ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ହିନ୍ଦୁ, ମୁସଲମାନ, ଶିଖ, ଖ୍ରିଷ୍ଟିଆନ୍କୁ ଆମେ ଧର୍ମ ବୋଲି ମାନୁ । ହେଲେ ଏସବୁ ଧର୍ମ ଅପେକ୍ଷା ଗୋଟିଏ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପରମ୍ପରା ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
ଉପନିଷଦରେ କୁହାଯାଇଛି ମନ ହିଁ ସବୁ ମନୁଷ୍ୟର ମୋକ୍ଷର କାରଣ । ତେଣୁ ମନ ଦ୍ୱାରା ହିଁ କର୍ମ କରାଯିବା ଉଚିତ । ଉଭୟ ଶରୀର ଓ ଆତ୍ମା ପାଇଁ ମନ ହିଁ କର୍ମ କରିବ । ହେଲେ ମନକୁ ସମ୍ଭାଳିବା ସହଜ କଥା ନୁହେଁ । ପୁଣି ମନ ଓ ବିବେକକୁ ନେଇ ଜ୍ଞାନୀ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଅନେକ କଥା କହି ଯାଇଛନ୍ତି । ଆଉ ଶେଷରେ ସମସ୍ତେ ସେହି ବିବେକର କଥାକୁ ମାନିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ଯାହା କୌଣସି ଧର୍ମ ଠାରୁ କମ୍ ନୁହେଁ ।
ଆତ୍ମା ଓ ଶରୀର ଗୋଟିଏ ଜାଗାରେ ରହିଲେ ମଧ୍ୟ ଦୁଇଟି ଅଲଗା କଥା । ଆତ୍ମାର କର୍ମ କେବଳ ପରମାତ୍ମାରେ ମିଳନ ଯାଏ । ଶରୀର କିନ୍ତୁ ବସ୍ତୁବାଦୀ ହୋଇଥିବାରୁ ଏ ପୃଥିବୀରେ ଆମେ ତା ପାଇଁ କିଛି କର୍ମ କରିବା ଦରକାର । ଯାହା ମାୟାର ବନ୍ଧନରେ ବାନ୍ଧି ହୋଇଥାଏ । ପଞ୍ଚତତ୍ତ୍ୱରେ ତିଆରି ଆମ ଶରୀର । ଆକାଶ, ପୃଥିବୀ, ଜଳ, ଅଗ୍ନି ଓ ବାୟୁ । ଆମ ଶରୀରରେ ଏସବୁର ଯଦି ଭାରସାମ୍ୟ ନରହେ ତେବେ ଶରୀର ଅସୁସ୍ଥ ହୁଏ । ତେଣୁ ଏହାର ଭାରସାମ୍ୟ ରକ୍ଷା କରିବା ମଧ୍ୟ ଏକ ଧର୍ମ । ଶରୀର ସୁସ୍ଥ ରହିଲେ ଆତ୍ମା ତାର କର୍ମ କରି ପାରିବ । ତେଣୁ ନିରନ୍ତର ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ଜପ କରିବ ଏବଂ ତା ସହିତ ନିଜ ଶରୀରର ଉଚିତ ଯତ୍ନ ନେବା ହିଁ ପ୍ରକୃତ ଧର୍ମ । ନିଜକୁ ଉଚିତ ମାର୍ଗରେ ନେଲେ ଆପେ ଆପେ ନିଜ ଭିତରକୁ ମାନବିକତା ଆସିବ ଏବଂ ତୁମେ ଅନ୍ୟ ପ୍ରତି ଥିବା କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କରି ପାରିବ । ଯାହା ପ୍ରକୃତ ଧର୍ମରେ ପରିଣତ ହେବ ।
