ହାଇକୋର୍ଟ କହିଲେ ହିନ୍ଦୁ ବିବାହରେ ‘କନ୍ୟାଦାନ’ ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ, ‘ସାତ ଫେରା’ ଜରୁରୀ
ନିକଟରେ ଆହ୍ଲାବାଦ ହାଇକୋର୍ଟ ଏକ ବଡ କଥା ଘୋଷଣା କରିଛି । ହାଇକୋର୍ଟ କହିଛି ଯେ ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଅଧିନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଏକ ବିବାହ ସମ୍ପର୍ଣ୍ଣ କରିବା ପାଇଁ 'କନ୍ୟାଦାନ' ଜରୁରୀ ନୁହେଁ, କିନ୍ତୁ ସପ୍ତପଦି ଅର୍ଥାତ୍ ସାତ ଫେରା ଆବଶ୍ୟକ ।
ନିକଟରେ ଆହ୍ଲାବାଦ ହାଇକୋର୍ଟ ଏକ ବଡ କଥା ଘୋଷଣା କରିଛି । ହାଇକୋର୍ଟ କହିଛି ଯେ ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଅଧିନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଏକ ବିବାହ ସମ୍ପର୍ଣ୍ଣ କରିବା ପାଇଁ ‘କନ୍ୟାଦାନ’ ଜରୁରୀ ନୁହେଁ, କିନ୍ତୁ ସପ୍ତପଦି ଅର୍ଥାତ୍ ସାତ ଫେରା ଆବଶ୍ୟକ । ହାଇକୋର୍ଟ ଆଶୁତୋଷ ଯାଦବ ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦାଖଲ ହୋଇଥିବା ସଂଶୋଧନ ଆବେଦନ ଶୁଣାଣି ବେଳେ କହିଥିଲେ ଯେ କେବଳ ‘ସପ୍ତପଦି’ ବିବାହର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମାରୋହ ହୋଇଥାଏ କିନ୍ତୁ କନ୍ୟାଦାନ ନୁହେଁ ।
ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଆଶୁତୋଷ ଯାଦବଙ୍କ ଆବେଦନ ଶୁଣାଣି ବେଳେ ହାଇକୋର୍ଟ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଦେଇଛନ୍ତି । ମାର୍ଚ୍ଚ ୬ରେ ଲକ୍ଷ୍ନୋର ଏକ ଅତିରିକ୍ତ ଅଧିବେଶନ ବିଚାରପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚ ମାମଲାରେ ଲଢୁଥିବା ଆଦେଶକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିବା ଯାଦବ ଏହି ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ତାଙ୍କ ବିବାହ ପାଇଁ ‘କନ୍ୟାଦାନ’ ଏକ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ସମାରୋହ ଯାହା ହୋଇନଥିଲା ବୋଲି ଟ୍ରାଏଲ କୋର୍ଟରେ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ ।
ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଅନେକ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିବାଦ ଲାଗି ରହିଥିଲା । ଅଦାଲତ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଆଇନର ଧାରା ଅନୁଯାୟୀ ବିବାହ ପାଇଁ କେବଳ ସପ୍ତପଦି ଏକ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରମ୍ପରା ଏବଂ କନ୍ୟାଦାନ ନୁହେଁ । ଯାଦବଙ୍କ ସମୀକ୍ଷା ଆବେଦନକୁ ଖାରଜ କରି ଏଚସି ଜଷ୍ଟିସ ସୁଭାଷ ବିଦାର୍ଥୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଆଇନ ପାଇଁ ‘ସପ୍ତପଦି’ ଅର୍ଥାତ୍ ସାତଫେରା ବିବାହରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମାରୋହ । ‘କନ୍ୟାଦାନ’ କରାଯାଇଛି କି ନାହିଁ, ତାହା ଆବଶ୍ୟକ ନୁହେଁ । ”
ହାଇକୋର୍ଟ ଏଭଳି କାହିଁକି କହିଲେ?
ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଆକ୍ଟ ୧୯୫୫ ର ଧାରା ୭ ଅନୁଯାୟୀ, କୌଣସି ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ବୈଧ ହେବା ପାଇଁ ବିବାହରେ ‘ସପ୍ତପଦି’ କରାଯିବା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ । ଏକ ହିନ୍ଦୁ ବିବାହରେ, ସପ୍ତପଦି ରୀତିନୀତି ସମାପ୍ତ ହେବା ମାତ୍ରେ ବିବାହ ବୈଧ ଏବଂ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ହୋଇଯାଏ ।
ଏକ ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ସମାପ୍ତ ହୁଏ ଯେତେବେଳେ ଯୁବକ ଏବଂ ଯୁବତୀ ବିବାହ ସମୟରେ ନିଆଁ ଆଗରେ ସାତ ଫେରା ନେଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ବଚନରେ ପରସ୍ପର ସହିତ ବିବାହ ବନ୍ଧନରେ ବାନ୍ଧି ହୁଅନ୍ତି । ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଅଧିନିୟମ ୧୯୫୫ ରେ ବିବାହ ସମାରୋହ ପାଇଁ କନ୍ୟାଦାନର ରୀତିନୀତି ବିଷୟରେ କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖ ନାହିଁ ।
