ଏହି ଅଭ୍ୟାସ ଶରୀର, ହୃଦୟ ଏବଂ ମନରେ ଖୁସି ଆଣିଥାଏ, ଜାଣନ୍ତୁ …
ଆମ ମନ, ହୃଦୟ ଏବଂ ଶରୀରକୁ ଖୁସି ରଖିବାରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ନ୍ୟୁରୋଟ୍ରାନ୍ସମିଟର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଏଥି ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ଡୋପାମାଇନ୍, ଯାହା ଶରୀରରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ । ଏହି ନ୍ୟୁରୋଟ୍ରାନ୍ସମିଟର ଆମର ସ୍ନାୟୁ ପ୍ରଣାଳୀ ଏବଂ କୋଷଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ବାର୍ତ୍ତା ପଠାଏ । ଯେପରି ଆମେ କିପରି ଖୁସି ଅନୁଭବ କରୁ । ଏଥିରେ ଡୋପାମାଇନ୍ ଏକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।
ଆମ ମନ, ହୃଦୟ ଏବଂ ଶରୀରକୁ ଖୁସି ରଖିବାରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ନ୍ୟୁରୋଟ୍ରାନ୍ସମିଟର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଏଥି ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ଡୋପାମାଇନ୍, ଯାହା ଶରୀରରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ । ଏହି ନ୍ୟୁରୋଟ୍ରାନ୍ସମିଟର ଆମର ସ୍ନାୟୁ ପ୍ରଣାଳୀ ଏବଂ କୋଷଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ବାର୍ତ୍ତା ପଠାଏ । ଯେପରି ଆମେ କିପରି ଖୁସି ଅନୁଭବ କରୁ । ଏଥିରେ ଡୋପାମାଇନ୍ ଏକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଯଦି ଶରୀରରେ ଡୋପାମାଇନ୍ ହରମୋନର ଅଭାବ ଥାଏ, ତେବେ ଏହା ଆମର ସମଗ୍ର ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । ଡୋପାମାଇନ୍ ହେତୁ ଆମେ ଖୁସି ଅନୁଭବ କରୁ । ବଜାରରେ ଅନେକ ଔଷଧ ଏବଂ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟ ଉପଲବ୍ଧ ଯାହା ଡୋପାମାଇନ୍ ସ୍ତର ବଢ଼ାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ଶାରଦା ହସ୍ପିଟାଲର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଚିକିତ୍ସା ବିଭାଗର ପ୍ରଫେସର ଡକ୍ଟର ଭୁମେଶ ଟାୟାଗିଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଆପଣ କିଛି ଅଭ୍ୟାସ ମାଧ୍ୟମରେ ଶରୀରରେ ଖୁସିର ହରମୋନ୍ ଡୋପାମାଇନ୍ ବୃଦ୍ଧି କରିପାରିବେ। କିପରି ଜାଣନ୍ତୁ?
ବ୍ୟାୟାମ- ଦୈନିକ ବ୍ୟାୟାମ କରିବା ଉଭୟ ଶରୀର ଏବଂ ମନ ପାଇଁ ଭଲ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ କରେ । ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବରେ ବ୍ୟାୟାମ କରିବା ଶରୀରରେ ଡୋପାମାଇନ୍ ଏବଂ ଏଣ୍ଡୋରଫିନ୍ ହରମୋନର ସ୍ତରକୁ ବଢ଼ାଇଥାଏ । ଯାହା ମନୋବଳକୁ ଉନ୍ନତ କରିଥାଏ । ବ୍ୟାୟାମ ଆପଣଙ୍କୁ ଖୁସି କରେ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଉନ୍ନତି ଆଣେ। ତେଣୁ, ବ୍ୟାୟାମକୁ ଆପଣଙ୍କର ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟର ଏକ ଅଂଶ କରନ୍ତୁ ।
ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ – ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣରୁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣର ଭିଟାମିନ୍ D ନିଅନ୍ତି, ଏହା ଡୋପାମାଇନ୍ ମୁକ୍ତ କରିଥାଏ । ସକାଳର ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଶାରୀରିକ ଏବଂ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ଉନ୍ନତି ହୋଇଥାଏ । ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି ସେତେବେଳେ ଡୋପାମାଇନ୍ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ତେଣୁ ସକାଳର ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣରେ ଚାଲିବା ପରାମର୍ଶଦାୟକ ।
ସଙ୍ଗୀତ ଶୁଣ – ବିଭିନ୍ନ ଲୋକଙ୍କ ଭିନ୍ନ ଅଭ୍ୟାସ ଦ୍ୱାରା ଡୋପାମାଇନ୍ ମୁକ୍ତ ହୋଇପାରିବ । କିଛି ଲୋକ ଭଲ ସଂଗୀତ ଶୁଣିବା ଦ୍ୱାରା ଆନନ୍ଦ ପାଆନ୍ତି ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ ଖୁସି ଅନୁଭବ କରନ୍ତି, ଶରୀରରେ ଡୋପାମାଇନ୍ ହରମୋନ୍ ନିର୍ଗତ ହୁଏ । ଅନେକ ଗବେଷଣାରେ ଏହା ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ଯେ ସଙ୍ଗୀତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ବିଶେଷକରି ମାନସିକ ସ୍ତର ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ । ସଙ୍ଗୀତ ଶୁଣିବା ଶରୀରରେ ଡୋପାମାଇନ୍ ଛାଡିଥାଏ ।
ଭଲ ନିଦ- ନିଦ ଆମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । ଯଦି ଆପଣ ଶରୀର ଏବଂ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ନିଦ ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ବିଶ୍ରାମ ଆବଶ୍ୟକ । ଭଲ ନିଦ ଆସିବା ଦ୍ୱାରା ଡୋପାମାଇନ୍ ସ୍ତର ବଢ଼ିଥାଏ । ଏହା ଶରୀରକୁ ଆରାମ ଦେଇଥାଏ । ଅନେକ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ନିଦ୍ରାର ଅଭାବ ହେତୁ ଡୋପାମାଇନ୍ ରିସେପ୍ଟରଗୁଡ଼ିକର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଥାଏ । କିଛି କାରଣରୁ ମନୋବଳ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟା ବଢ଼ିଥାଏ ।
