ଭାରତୀୟ ନୋଟ୍ କାଗଜରେ ତିଆରି ହୋଇନଥାଏ, ତେବେ ଜାଣନ୍ତୁ ଏହା କେଉଁଥିରେ ହୁଏ ପ୍ରସ୍ତୁତ?
ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଅନୁଭବ କରିଥିବେ ଯେ ଭାରତୀୟ ନୋଟଗୁଡ଼ିକର କାଗଜ ଅନ୍ୟ କାଗଜ ଅପେକ୍ଷା ସାମାନ୍ୟ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ, ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଏହା କାଗଜ ନୁହେଁ, ଏହା ଅନ୍ୟ କିଛି ଜିନିଷରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ନୋଟ କେଉଁଥିରୁ ତିଆରି ହୁଏ...
ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଅନୁଭବ କରିଥିବେ ଯେ ଭାରତୀୟ ନୋଟଗୁଡ଼ିକର କାଗଜ ଅନ୍ୟ କାଗଜ ଅପେକ୍ଷା ସାମାନ୍ୟ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ, ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଏହା କାଗଜ ନୁହେଁ, ଏହା ଅନ୍ୟ କିଛି ଜିନିଷରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ନୋଟ କେଉଁଥିରୁ ତିଆରି ହୁଏ… ଭାରତୀୟ ନୋଟଗୁଡ଼ିକର କାଗଜ ସାମାନ୍ୟ ଭିନ୍ନ । ଅନେକ ଲୋକ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଭାରତୀୟ ନୋଟ୍ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କାଗଜରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଏହା ସେପରି ନୁହେଁ ।
ନୋଟ୍ ଛାପିବା ପାଇଁ କାଗଜ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ନାହିଁ । ଆରବିଆଇର ଅଫିସିଆଲ ୱେବସାଇଟରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ ବ୍ୟାଙ୍କ ନୋଟଗୁଡିକ ଶତପ୍ରତିଶତ କଟନରୁ ନିର୍ମିତ, ଅର୍ଥାତ୍ ଏହା କାଗଜ ନୁହେଁ କପାରୁ ତିଆରି । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ନୋଟଗୁଡିକ କେଉଁଠାରେ ମୁଦ୍ରିତ ହୁଏ? – ଭାରତରେ ନୋଟଗୁଡିକ ଚାରୋଟି ପ୍ରେସରେ ମୁଦ୍ରିତ ହୁଏ, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଦୁଇଟି ପ୍ରେସ୍ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଏବଂ ଦୁଇଟି ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଅଛି ।
ଏହି ପ୍ରେସ୍ ଗୁଡିକ ନାଶିକ୍, ଦେୱାସ୍, ମହିସୂର ଏବଂ ସାଲବୋନିରେ ରହିଛି, ଯେଉଁଠାରେ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ନୋଟ୍ ଛପା ଯାଇଥାଏ । ଯେତେବେଳେ କି, ଯଦି ଆମେ କଏନ୍ ବିଷୟରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିବା, ସେଗୁଡିକ ସିକ୍ୟୁରିଟି ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ ଏବଂ ମିଣ୍ଟିଂ କର୍ପୋରେସନ୍ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଲିମିଟେଡର ଚାରୋଟି ମିଣ୍ଟରେ ତିଆରି କରାଯାଏ । ଏହି ମିଣ୍ଟ ମୁମ୍ବାଇ, ହାଇଦ୍ରାବାଦ, କୋଲକାତା ଏବଂ ନୋଏଡାଠାରେ ରହିଛି । ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକ୍ଟର ଧାରା 38 ଅନୁଯାୟୀ ମୁଦ୍ରା ଜାରି କରାଯାଏ ।
