ନିମିଷକରେ ବ୍ରିଟିଶ ଆଖିରେ ଧୂଳି ଦେଇ ଗାୟବ ହୋଇଯାଉଥିଲେ ଏହି ସଂଗ୍ରାମୀ, ଘଞ୍ଚ ଜଙ୍ଗଲରେ ଚଳାଇଥିଲେ ରଣନୀତି
ତତକାଳୀନ ବ୍ରିଟିଶ ହାତରୁ ମାଟିକୁ ମୁକୁଳେଇବା ପାଇଁ ଓଡିଶା ମାଟିର ଯେଉଁ କେତେ ଜଣ ବରପୁତ୍ର ନିଜ ପ୍ରାଣ ବଳି ଦେଇଥିଲେ ସେମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଥିଲେ ଚକରା ବିଶୋୟୀ । ତତକାଳୀନ ଗଡଜାତ ରାଜ୍ୟ ଘୁମୁସରରେ ୧୮୨୩ ମସିହା ଆଜିର ଦିନରେ ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ । ଘୁମୁସର ଆଦିବାସୀ ମାନଙ୍କୁ ମେଳି କରି ବ୍ରିଟିଶ ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ ଜାରି ରଖିଥିଲେ ସେ । ସେସମୟରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ଘୁମୁସର ମାଟିକୁ ନିଜ ଅକ୍ତିଆରକୁ ନେବା ପାଇଁ ସେଠାକାର ବାସିନ୍ଦା ମାନଙ୍କ ଉପରେ ଖୁବ ଅତ୍ୟାଚାର କରୁଥିଲେ । ଏମିତିକି ସେମାନଙ୍କୁ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ବି ଦିଆଯାଉଥିଲା । ଯାହା ବାଳକ ଚକରାଙ୍କୁ ଖୁବ ଅତିଷ୍ଠ କରିଦେଇଥିଲା । ନିଜ ଭିତରର ନିଆଁକୁ ଲୁଚେଇ ପାରିନଥିଲେ । ମାତ୍ର ୧୩ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଇଥିଲେ ସଂଗ୍ରାମ । ସେଠାକାର ଆଦିବାସୀ ମାନଙ୍କୁ ଏକାଠି କରି ଅସ୍ତ୍ର ଚାଲନା, ମଲଯୁଦ୍ଧ, ରଣ ବିଦ୍ୟା ଆଦି ଶିଖେଇବାକୁ ଲାଗିଲେ ।
ନିଜେ ଗଠନ କରିଥିଲେ “ଗରିଲା ବାହିନୀ” । ଚକରାଙ୍କ ଏହି ବାହିନୀର ଟେର ପାଇ ପାରୁନଥିଲେ ଇଂରେଜ ବାହିନୀ । ପବନ ପରି ଅନ୍ତର୍ଧ୍ୟାନ ହୋଇ ଯାଉଥିଲେ ଇଂରେଜ ଆଖିରୁ । ତାଙ୍କୁ ଧରିବା ପାଇଁ ୧୦ ହଜାର ଟଙ୍କାର ପୁରସ୍କାର ବି ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଇଂରେଜ ସରକାର । ଏମିତିକି ଚକରାଙ୍କ ଭୟରେ ବାରମ୍ବାର ପଛଘୁଞ୍ଚା ଦେବାକୁ ପଡିଛି ବ୍ରିଟିଶଙ୍କ ବିରାଟ ବାହିନୀକୁ । ଘଂଚ ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ଚାଲିଥିଲା ଚକରାଙ୍କ ବିଦ୍ରୋହ ନୀତି । ଗାଁ ଗାଁ ବୁଲି ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ଇଂରେଜ ବିରୋଧୀ ସ୍ଲୋଗାନ ଦେଇ ଲୋକଙ୍କୁ ଚେତାଉଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶ ବାହିନୀଙ୍କୁ ଧୂଳି ଚଟେଇ ଥିବା ଗରିଲା ବାହିନୀ ବ୍ରିଟିଶରଙ୍କ ରଣନୀତି ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ଘୁମୁସରର ନୂଆ ଗାଁ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେଇଥିଲେ ।
ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛିକି ଜଙ୍ଗଲ ଠାକୁରାଣୀ ମା’ ରଣଘଣ୍ଟାଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଆଶୀର୍ବାଦ ଥିଲା ତାଙ୍କ ଉପରେ । ତାଙ୍କ ଉପରକୁ କୌଣସି ବିପଦ ଆସିଲେ ଘଣ୍ଟ ଘଣ୍ଟା ଆପଣା ଛାଏଁ ବାଜି ଉଠୁଥିଲା | ଫଳରେ ସେମାନେ ସତର୍କ ହୋଇଯାଉଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ପ୍ରକୃତ ସତ୍ୟାସତ୍ୟ ଆଜିବି ରହସ୍ୟ ହୋଇରହିଛି । ଏମିତି ଘଟଣା ଇତିହାସରେ ବିରଳ । ଚକରା ଯେ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଜଣେ ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଥିଲେ ଏଥିରେ କୌଣସି ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । ୧୮୫୭ ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ତାଙ୍କର କୌଣସି ପତ୍ତା ମିଳିନଥିଲା । ତାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ବିଂଝାଗିରି ଗାଁରେ ଏକ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ବି ସ୍ଥାପନା କରାଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ନେଇ ଏକ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ସ୍ୱର ଉଠୁଛି ।
