ଆଜି ବିଶ୍ୱ ସର୍ପ ଦିବସ, ସାପ କାମୁଡ଼ାରେ ପ୍ରତି ବର୍ଷ ପ୍ରାଣ ହରାଉଛନ୍ତି ୧ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ
ଏକ ନୂତନ ତଥ୍ୟ ଅନୁସାର ଭାରତରେ ଦୀର୍ଘ କୋଡିଏ ବର୍ଷରୁ ସର୍ପ ଦଂଶନରେ ପ୍ରାୟ ବାର ଲକ୍ଷ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରୁଥିବାର ସୂଚନା ମିଳିଛି । ସର୍ପ ଦଶଂନରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ଲୋକଙ୍କ ବୟସ ୩୦ ରୁ ୬୯ ବର୍ଷ ହୋଇଥିବାର ଜଣାପଡିଛି । ସେ ମଧ୍ୟରୁ ଚାରି ଭାଗରୁ ଏକ ଭାଗ ଶିଶୁ ଥିଲେ । ‘ରର୍ସେଲ ୱାଇପର’, ‘କରେନ’ ଓ ‘ନାଗ’ ପ୍ରଜାତିର ବିଷାକ୍ତ ସାପ ହେଉଛନ୍ତି ସାପ ଦଶଂନ ଅଧିକାଂଶ ମୃତ୍ୟୁର କାରଣ । ଏହାବାଦ ୧୨ଟି ଅନ୍ୟ ପ୍ରଜାତି ସର୍ପ ଦଂଶନରେ ବି ଅନେକ ମୃତ୍ୟୁ ହେଉଥିବା ଦେଖାଦେଉଛି ।
ସାପ କାମୁଡ଼ାରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରୁଥିବା ସ୍ଥାନ ଗୁଡିକରେ ଡାକ୍ତରୀ ସେବା ମିଳୁ ନଥିବାରୁ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା ବଢି ବଢି ଚାଲିଛି । ସର୍ପଦଶଂନ କାରଣରୁ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟଣା ପ୍ରାୟତଃ ବର୍ଷାଋତୁ ଅର୍ଥାତ ଜୁନରୁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ସମୟରେ ହିଁ ସାପମାନେ ନିଜ ନିଜ ହୁଙ୍କାରୁ ବାହାରକୁ ବାହାରି ଆସିଥାନ୍ତି । ଏହି ସମୟରେ ହିଁ ସାପ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଅସହଜ ଅନୁଭବ କଲେ ନିଜ ଶିକାରର ପାଦରେ ହିଁ ଦଂଶନ କରିଥାଏ ।
This World Snakes Day, try to know the popular myths about Snakes and the actual facts behind. All we need to know is, Snakes are crucial part of our ecosystem and we should conserve them. Read Thread! pic.twitter.com/b5LNYlNJui
— Sudha Ramen IFS 🇮🇳 (@SudhaRamenIFS) July 16, 2020
ସାଇନ୍ସ ଜର୍ଣ୍ଣାଲ ‘ଇଲାଇଫ’ରେ ସଦ୍ୟ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତ ସମେତ ଅନେକ ଅନ୍ତଃରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସ୍ତରର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହି ବିଷଧର ସାପମାନଙ୍କ ଉପରେ ରିସର୍ଚ କରିବା ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି । ଏନେଇ ଅନେକ ରିପୋର୍ଟ ଭାରତର ମହତ୍ତ୍ୱକାଂକ୍ଷୀ ‘ମିଲିୟନ ଡେଥ ଷ୍ଟଡି’ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟରେ ତଥ୍ୟ ପ୍ରକାଶ ହୋଇଥିଲା ।
ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାରତ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ଅଧିକାଂଶ ଦେଖାଯାଉଥିବା ‘ରସେଲ୍ସ ୱାଇପର’କୁ ଅନେକ ଲୋକେ “ଦୁବୋଇବା ସାପ” ମଧ୍ୟ କୁହନ୍ତି । ଏହି ସାପକୁ ବିଷାକ୍ତ ସାପଙ୍କ ପ୍ରଜାତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗଣାଯାଏ । ଏମାନେ ମୂଷା ଓ ଗୁଣ୍ଡୁଚି ମୂଷା ଖାଇ ନିଜର ପେଟ ପୋଷିଥାନ୍ତି । ଭାରତରେ ଦେଖା ଯାଉଥିବା କରେତ ଜାତୀୟ ସାପ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣରେ ଶାନ୍ତ ପଡିଯାନ୍ତି ଏବଂ ରାତି ସମୟରେ ଏମାନେ ଭୟଙ୍କର ରୂପ ନେଇଥାନ୍ତି । ଏହାର ଲମ୍ବ ପାଖାପାଖି ଦୁଇ ମିଟର ଅର୍ଥାତ ପାଞ୍ଚ ଫୁଟ୍ ନଅ ଇଞ୍ଚର ହୋଇଥାଏ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ନାଗସାପ କେବଳ ଅନ୍ଧାରରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥାଏ । ଏହାର ଦଂଶନ ଖୁବ ଭୟଙ୍କର ହୋଇଥାଏ, ଯେଉଁଥିରେ “ଇନ୍ଟରନାଲ ବ୍ଲିଡିଙ୍ଗ”ର ସମ୍ଭାବନା ମଧ୍ୟ ରହିଥାଏ ।
ସାପ ଦଂଶନର ଶିକାର ହେଉଥିବା ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଅଛନ୍ତି ବିହାର, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ, ଓଡିଶା, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ, ରାଜସ୍ଥାନ ଏବଂ ଗୁଜରାଟ । ତଥ୍ୟ ଅନୁସାର ୭୦ ବର୍ଷରୁ କମ ବୟସ୍କ ଲୋକଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାପ କାମୁଡ଼ାରୁ ମୃତ୍ୟୁର ସମ୍ଭାବନା କମ୍ ରହିଛି ।
ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍ଗଠନ:
ଗବେଷକଙ୍କ ମତରେ ବର୍ଷା ଋତୁରେ ବିଲରେ ରହୁଥିବା ସାପମାନଙ୍କର ଦଂଶନ ଅଧିକ ବିଷାକ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ସ୍ଥାନ ଗୁଡିକରେ ଚାଷ କରୁଥିବା ସମୟରେ ଲୋକଙ୍କୁ ସାପ କବଳରୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଉପାୟ ଶିଖାଇବା ଉଚିତ୍ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ସେ କହିଛନ୍ତି । ବର୍ତ୍ତମାନ ସର୍ପ ଦଶଂନ ବୈଶ୍ୱିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରାଥମିକତା ବୋଲି “ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ” ତରଫରୁ କୁହାଯାଇଛି । ସେହିପରି ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରତି ବର୍ଷ ସର୍ପ ଦଶଂନରେ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା ୮୧ ହଜାରରୁ ୧୩୮ ହଜାର ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥାଏ ।
