ଗୋଟେ ଛୋଟ ଭୁଲ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଧ୍ୱଂସ କରିଦେଲା ବେରୁତ ସହର, ଜାଣନ୍ତୁ କାହିଁକି ଘଟିଲା ଏତେବଡ଼ ଭୟଙ୍କର ବିସ୍ଫୋରଣ ?
ଲେବାନନର ରାଜଧାନୀ ବେରୁତରେ ଗତକାଲି ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଘଟିଗଲା ପ୍ରଳୟ ଲୀଳା । ଘଟିଲା ଭୟଙ୍କର ବିସ୍ଫୋରଣ । ଦୋହଲିଗଲା ସାରା ସହର । ଅଚାନକ ହୋଇଥିବା ଏହି ପ୍ରଚଣ୍ଡ ବିସ୍ଫୋରଣ ପ୍ରାୟ ୧୦ ରୁ ୨୦କିଲୋମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁକିଛି ଧ୍ୱଂସ କରି ଦେଇଛି । ଏଥିରେ ଶତାଧିକ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ବେଳେ ହଜାର ହଜାର ଆହତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଉଦ୍ଧାର କାର୍ଯ୍ୟ ସିନା ଜାରି ରହିଛି ହେଲେ ଧ୍ୱଂସସ୍ତୂପ ତଳୁ ମୃତାହତଙ୍କୁ ଖୋଜିବା କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡ଼ିଛି ଉଦ୍ଧାରକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ । ତେବେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି କି ଏପରି ଭୟଙ୍କର ବ୍ଲାଷ୍ଟ ହେଲା କାହିଁକି ? ଏହି ବ୍ଲାଷ୍ଟ ପଛରେ କଣ ରହିଛି କାରଣ ? ଏହା କୌଣସି ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ନୁହେଁ ତ ? କାରଣ ଏହି ବିସ୍ଫୋରଣ ଏତେ ଭୟଙ୍କର ଥିଲା ଯେ ସାରା ଦେଶରେ ଏହି ବ୍ଲାଷ୍ଟର ଶବ୍ଦ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳିଛି, ତାହେଲେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ଭୟଙ୍କର ବିସ୍ଫୋରଣ ପଛରେ କଣ ରହିଛି କାରଣ…?
ବିସ୍ଫୋରଣ ଏତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଥିଲା ଯେ ଆଖପାଖର ସମସ୍ତ ବିଲଡିଂ ଜଳି ଯାଇଥିଲା , ଗାଡି ଗୁଡିକ ଓଲଟି ପଡି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଲୋକମାନଙ୍କର କବାଟ ଝରକା ସବୁ ଛିନ୍ଛତ୍ର ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ଲେବାନନ୍ ସରକାର ଏହାକୁ ଏକ ଦୁର୍ଘଟଣା କହି ଚାଲିଛନ୍ତି ..କିନ୍ତୁ ଘଟଣା ପଛରେ ରହିଛି ଆଉ ଏକ ବଡ଼ କାରଣ ତାହେଲେ ଶୁଣନ୍ତୁ କଣ ସେହି କାରଣ ।
୨୦୧୩ ମସିହା ସ୍ୱେପେମ୍ବର ମାସ । ସେହି ସମୟରେ ଗୋଟେ ଜାହାଜ ଜର୍ଜିଆରୁ ମୋଜାମ୍ବିକ ଯାଉଥିଲା । ରାସ୍ତାରେ ଏହି ଜାହାଜଟି ଲେବାନନର ବେରୁତ ବନ୍ଦର ପାଖରେ ଅଟକିଥିଲା । କାରଣ ଜାହାଜରେ କିଛି ତ୍ରୁଟି ଦେଖା ଦେଇଥିଲା । ତେବେ ସେତେବେଳେ ବେରୁତ ବନ୍ଦରରେ ଜାହାଜର ଯାଞ୍ଚ କରିବାରୁ ଜଣାପଡିଥିଲା ଯେ ସେଥିରେ ପାଖାପାଖି 2750 ଟନର ଏମୋନିଅମ ନାଇଟ୍ରେଟ ରହିଥିଲା । ଆଜ୍ଞା ହଁ ସେହି ଏମୋନିୟମ ନାଇଟ୍ରେଟ ଯାହାକୁ ସାଧାରଣତଃ ସାର ତିଆରିରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ଯଦି ଆପଣ କିଛି ବିସ୍ଫୋରକ ପଦାର୍ଥ ଯେପରିକି ଆଲୁମିନିୟମ ପାଉଡର କିମ୍ବା ଫୁଏଲ୍ ଅଏଲ ମିଶାଉଛନ୍ତି ତାହେଲେ ଏହା ବହୁତ ଭୟଙ୍କର ଭାବେ ବ୍ଲାଷ୍ଟ କରିବ । ସେଥିପାଇଁ ବର୍ତ୍ତମାନ କିଛି ଦେଶ ଏହାକୁ ଖୋଲାଖୋଲି ଭାବେ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ବିକ୍ରି କରିବା ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଛନ୍ତି , ତେବେ ଯେତେବେଳେ ଏହି ଜାହାଜରେ ଏତେ ମାତ୍ରାରେ ଆମୋନିୟମ ନାଇଟ୍ରେଟ ମିଳିଲା ସେତେବେଳେ ଜାହାଜର କାଗଜପତ୍ର ଗୁଡିକ ଯାଞ୍ଚ କରାଗଲା । ସେସବୁ କାଗଜପତ୍ର ସଠିକ ନଥିଲା । ତେଣୁ ବେରୁତ ବନ୍ଦର ଅଫିସରମାନେ ଏହି ଜାହାଜକୁ ଆଗକୁ ଯିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇନଥିଲେ । ଶେଷରେ ଜାହାଜର ମାଲିକ ସେହି ଜାହାଜକୁ ସେହିଠାରେ ହିଁ ଛାଡି ଦେଇଥିଲେ । ଆଉ ସେତେବେଳେ ଜାହାଜଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଲେବନାନର ହୋଇଗଲା । କିନ୍ତୁ ସମସ୍ୟା ଏହା ଥିଲା ଯେ ଏତେଗୁଡିଏ ଆମୋନିୟମ ନାଇଟ୍ରେଟ ରଖାଯିବ କେଉଁଠି ..? ଦୁଇ ବର୍ଷ ଧରି ଏଇ ଚିନ୍ତା ଚାଲିଲା । ଶେଷରେ 2015 ମସିହାରେ ବେରୁତ ବନ୍ଦର ନିକଟରେ ଥିବା ଏକ ବଡ଼ ଗୋଦାମ ଘରେ ଏହି ଆମୋନିୟମ ନାଇଟ୍ରେଟ ରଖାଯାଇଥିଲା ଯାହାକି ସରକାରଙ୍କର ଏକ ଚରମ ଅବହେଳା ଥିଲା ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇପାରିବ । କାରଣ ବନ୍ଦର ଭଳି ଏକ ଜନବହୁଳ ସ୍ଥାନରେ ଏତେ ଭାରି ମାତ୍ରାରେ ବିପଜ୍ଜନକ ଆମୋନିୟମ ନାଇଟ୍ରେଟ ରଖିବା ଏକ ବହୁତ ବଡ଼ ଭୁଲ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନୁହେଁ କି ?
ଆଜ୍ଞା ହଁ ଆପଣ ଠିକ ଭାବିଛନ୍ତି 2015 ମସିହାରୁ ସେଠାରେ ପଡି ରହିଥିବା ଆମୋନିୟମ ନାଇଟ୍ରେଟ ବର୍ତ୍ତମାନ ତାର ଗୁଣ ଦେଖାଇଛି । ହୋଇଛି ଭୟଙ୍କର ବିାସ୍ଫାରଣ । ଆପଣ ଭିଡିଓ ଦେଖି ଜାଣିପାରୁଥିବେ । ଦେଖିପାରୁଥିବେ ଯେ ବ୍ଲାଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ସ୍ଥାନରେ ଏକ ବିରାଟ ଗର୍ତ୍ତ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଆଖଆଖରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ବିଲଡିଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଟିରେ ମିଶିଯାଇଛି । ଏହାକୁ ଏକ ଛୋଟ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ବିସ୍ଫୋରଣ କହିଲେ ଭୁଲ ହେବ ନାହିଁ । ଲେବାନନ୍ର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ବିସ୍ଫୋରଣରେ ପ୍ରାୟ ଅଧା ସହର ଧ୍ୱଂସ ହୋଇଯାଇଛି । ଏମିତିକି ରାସ୍ତାର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଲୋକଙ୍କ ମୃତଦେହ ପଡିଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । ଏହି ଘଟଣା ପରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମାଇକେଲ ଆଉନ ସୁପ୍ରିମ ଡିଫେନ୍ସ କାଉନସିଲର ବୈଠକ ଡ଼କାଇଛନ୍ତି। ଘଟଣା ଘଟି ସାରିଛି । ଏବେ ଉଦ୍ଧାର ଓ ଥଇଥାନ କାମ ହେଉଛି ସେଠାକାର ସରକାରଙ୍କ କାମ । ହେଲେ ଆମୋନିୟମ ନାଇଟ୍ରେଟ ଭଳି ଏକ ବିପଜ୍ଜନକ ବିସ୍ଫୋଟକକୁ ଜନବସତି ଅଞ୍ଚଳରେ ପୁଣି ଏତେ ପରିମାଣରେ ରଖିବାକୁ କିଏ ଚିନ୍ତା କଲା ? ଏବେ ତାର ଭୟଙ୍କର ପରିଣାମ ଭୋଗୁଛନ୍ତି ଦିରୀହ ଜନତା । ବୋଧହୁଏ ୨୦୨୦ ବର୍ଷ କେବଳ ବିପଦ ପରେ ବିପଦ ଭେଟି ଦେବାକୁ ଆସିଛି । କରୋନାରେ କବଳିତ ସାରା ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ଆଉ ଏକ ଝଟ୍କା ଦେଇଛି ବେରୁତ୍ ବିସ୍ଫୋରଣ । ଯେଉଁଥିରେ ଅଧା ବେରୁତ୍ ସଫା ହୋଇଯାଇଛି ।
