ମହାଦେବଙ୍କ ତ୍ରିଶୂଳ, ଡମ୍ବରୁ ଏବଂ ଧନୁର ରହସ୍ୟ, ଜାଣନ୍ତୁ ଗଳାରେ କାହିଁକି ଧାରଣ କରନ୍ତି ସାପ
ଭିନ୍ନ ଅବତାରରେ କାହିଁକି ରୁହନ୍ତି ମହାଦେବ । ଭାଗବାନ ଶିବଙ୍କ ବେକରେ ସାପ ସର୍ବଦା ଗୁଡ଼ାଇ ହୋଇ ରହିଥାଏ । ଶିବ ବସ୍ତ୍ର ଭାବେ ବାଘ ଚମଡ଼ା ଧାରଣ କରିଥାନ୍ତି ।
ପ୍ରଭୁ ଭୋଳାନାଥ ତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ହାତରେ ଡମ୍ବରୁ ସହ ତ୍ରିଶୂଳ ମଧ୍ୟ ଧରିଥାନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଧନୁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଶକ୍ତିଶାଳୀ, ଯାହା ମାତା ଜାନକୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଘୁଞ୍ଚିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ବଡ଼ ବଡ଼ ଯୋଦ୍ଧାମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ଘୁଞ୍ଚାଇ ପାରିନଥିଲେ । ଶଙ୍କର ଭଗବାନ ବାଘ ଚମଡ଼ା ହିଁ ପିନ୍ଧନ୍ତି । ତେବେ ଏଭଳି ଭିନ୍ନ ଅବତାରରେ କାହିଁକି ରୁହନ୍ତି ମହାଦେବ । ଏସବୁ ଗଭୀର ରହସ୍ୟ ବିଷୟରେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ।
ତ୍ରିଷୂଳ :
ଶିବଙ୍କ ତ୍ରିଶୂଳ ହେଉଛି ତିନୋଟି ମୌଳିକ ଶକ୍ତିର ପ୍ରତୀକ ଯାହା ଇଚ୍ଛା ଶକ୍ତି, କାର୍ଯ୍ୟ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଜ୍ଞାନ ଶକ୍ତିକୁ ସୂଚାଇଥାଏ । ସେ ଏହି ତ୍ରିଶୂଳରେ ନ୍ୟାୟ କରନ୍ତି । ମହାଦେବ ସତ୍ୱ, ରଜ ଏବଂ ତମ ଭଳି ତିନୋଟି ଗୁଣକୁ ମଧ୍ୟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରନ୍ତି, ଯାହା କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ମିଳିଥାଏ ।
ଡମ୍ବରୁ :
ଭଗବାନ ଶଙ୍କରଙ୍କ ହାତରେ ଡମ୍ବରୁ ସ୍ୱର ହେଉଛି ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ପ୍ରତୀକ । ଯେତେବେଳେ ଡମ୍ବରୁ ବାଜିଥାଏ, ସେହି ସମୟରେ ଆକାଶ, ପାତାଳ ଏବଂ ପୃଥିବୀ ଏକ ଲୟରେ ବାନ୍ଧି ହୁଏ । ଏହା ଗୀତର ଏକ ପ୍ରତୀକ ଏବଂ ଗୀତ ବିନା ଜୀବନରେ କିଛି ନଥାଏ । ହୃଦୟର ଗତି ମଧ୍ୟ ଏକ ଗୀତରେ ଥାଏ ।
ପିନାକପାଣି :
ମହାଦେବଙ୍କୁ ପିନାକପାଣି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ, କାରଣ ତାଙ୍କ ଧନୁର ନାମ ପିନାକ । ଏହା ଏତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଧନୁ ଯେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କେହି ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ଏହି ଧନୁର ଅସୀମ ଶକ୍ତି ଅଛି । ଏହି କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଯେତେବେଳେ ମାତା ଜାନକୀ ଶିବଙ୍କ ସେହି ଧନୁକୁ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ଉଠାଇ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ରଖିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ଶକ୍ତି ସ୍ୱରୂପା ବୋଲି ଜଣା ପଡ଼ିଥିଲେ । ସେଥିପାଇଁ ମହାରାଜ ଜନକ ସୀତାଙ୍କ ସ୍ୱୟମ୍ବରରେ ଧନୁରେ ଡୋରି ଲଗାଇବାର ସର୍ତ୍ତ ରଖିଥିଲେ । ସେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ କେବଳ ଭଗବାନ ନିଜେ ସେହି ଧନୁର ଡୋରି ଲଗାଇ ପାରିବେ ଏବଂ ତାହା ହିଁ ହୋଇଥିଲା । ଶିବଙ୍କ ଆରାଧ୍ୟ ଶ୍ରୀରାମ ସେହି ଧନୁରେ ଡୋରି ଲଗାଇଥିଲେ ।
ଯୋଗୀଶ୍ୱର :
ଭାଗବାନ ଶିବଙ୍କ ବେକରେ ସାପ ସର୍ବଦା ଗୁଡ଼ାଇ ହୋଇ ରହିଥାଏ । ଯାହା ତାଙ୍କର ଯୋଗେଶ୍ୱର ରୂପର ପ୍ରତୀକ । ସାପ ତାଙ୍କ ବେକରେ ତିନିଥର ଗୁଡ଼ାଇ ହୋଇଥିବାର ଦେଖାଯାଏ ଯାହା ଅତୀତ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତର ପ୍ରତୀକ । ଶକ୍ତିର କଳ୍ପନା କୁଣ୍ଡଳୀ ଆକୃତିର ହୋଇଥାଏ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଏହାକୁ କୁଣ୍ଡଳିନୀ କୁହାଯାଏ ।
ବାଘମ୍ବର :
ଶିବ ବସ୍ତ୍ର ଭାବେ ବାଘ ଚମଡ଼ା ଧାରଣ କରିଥାନ୍ତି । ମହାଦେବଙ୍କ ଏହି ବସ୍ତ୍ର ଉର୍ଜାଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ଦେବୀଙ୍କ କୃପାରୁ ଏହି ବସ୍ତ୍ର ଉର୍ଜା ଶକ୍ତିର ପ୍ରତୀକ ହୋଇଥାଏ ।
ଜନ୍ମ- ମୃତ୍ୟୁ :
ଶିବ ନିଜ ଶୃଙ୍ଗାର ଶ୍ମଶାନର ପାଉଁଶରେ କରିଥାନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଏକ ରୂପ ସର୍ବଶକ୍ତିମାନ ମହାକାଳଙ୍କର ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ । ସେ ଜନ୍ମ ଏବଂ ମୃତ୍ୟୁ ଚକ୍ରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାନ୍ତି । ଶ୍ମସାନର ପାଉଁଶ ଜୀବନର ସତ୍ୟକୁ ସୂଚାଏ ।
ବୃଷଭ :
ବୃଷ ହେଉଛି ଅପାର ଶକ୍ତିର ସଙ୍କେତ । ଏହା ମଧ୍ୟ ଯୌନ ସମ୍ବନ୍ଧର ପ୍ରତୀକ । ବୃଷ ପୃଥିବୀର ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ଉପରେ ଏବଂ ଶିବ ବୃଷ ଉପରେ ବସିଥାନ୍ତି, କାରଣ ସେ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିୟ ।
